Strona:W. Prokesch - Współczesne malarstwo polskie - Franciszek Żmurko.djvu/24

laurem skroń artysty: »Przeszłość grzesznika«, malowany na zamówienie Ignacego hr. Milewskiego, własny portret dla tejże samej galeryi, »Pieśń wieczorna«, »Gwiazda Betleemska«, »Laudamus feminam«, »Hetera« i »Patrycyuszka«.
 To były obrazy wielkie, komponowane i wykończane mozolnie, rewelacye myśli twórczej artysty. Obok tych zaś dzieł jakiż ogrom drobnych studyów, główek, szkiców i winiet płynie z pod pędzla artysty, który staje się ulubieńcem salonów, jako piewca najsłodszego czaru bijącego z ciał niewieścich.
 Tej twórczości punktem kulminacyjnym, najwyższem wzniesieniem się i oczyszczeniem myśli twórczej ze zbytniego wybujania w kierunku erotycznym, jest obraz »Pieśń wieczorna«.
 Jakaż przedziwna harmonia, jakie uciszenie burz życia, jaka rezygnacya i melancholia bije z tego obrazu pełnego poezyi, wiodącego myśl naszą gdzieś w zaświaty! Obraz ten sprzedany do Ameryki niesie sławę artysty na drugą półkulę, gdzie Żmurko zdobywa »złoty medal« i wdzięczne a obok tego lukratywne pole zbytu dla swych obrazów.
 W ślad za tym obrazem idąca »Gwiazda Betlejemska« jest wyrazem tej samej myśli, tego samego odczucia idealnej jakiejś tęsknicy, jakiegoś uduchowienia, które zwolna opanowywa artystę i myśl jego wyzwala z środowiska drobnych wysiłków rozpraszających jego wielki talent. Obraz ten utrwala zasadniczo imię Żmurki na kartach sztuki europejskiej. Wielokrotne jego reprodukcye popularyzują nadto nazwisko malarza w szerokich kołach miłośników sztuki za granicą, a zwłaszcza w Niemczech, gdzie wielkie wydawnictwa artystyczne