Strona:W. Tarnowski - Poezye studenta tom IV.djvu/284

Ta strona została przepisana.

A ztąd wzajemnemi tylko koncessyami poświęceń i miłości społeczeństwa dla człowieka i człowieka dla społeczeństwa stać może harmonia życia. Wszelkie inne ostateczności od Likurga do Robespiera to mrzonki smętne a zbrodnicze! A ztąd jeden za wszystkich – wszyscy za jednego! ale biada – gdy jeden za wszystkich ginąc pomyśli: że wszyscy za jednego! wtedy runąłby cały gmach jego poświęceń i miłości! – pod tym względem wzór nieśmiertelny mamy, patrząc na krzyż Boga człowieka! i tu już słowo staje się ciałem a poczyna się czyn – i wieczność – niestety tylko dziś nadto ludzie nadużywają imienia Boskiego – a kończą na słowach – patrzmy na Zachód, któryśmy tyle już małpowali – przebóg! tyle! tyle min nieporuszonych mamy wśród siebie – dziś niemamy potrzeby sobie za ideał brać ich, co nas wyprzedzili (skrępowanych) na drodze materyalnej – od nich już nic niemamy do brania – bo oni niedaleko nędzy – Indyferentyzm religijny i polityczny, materyalizm – i łudząca świetność, oto, co oni dziś mają – umiejmy być pszczołą – i wiedzmy, co brać od nich – a co wyrabiać z siebie – dla nich, gdy załakną!



Są ludzie mający wyraźne posłannictwa do przeprowadzenia w narodach – tacy powinni całe życie wspominać o siedmiu pełnych i pustych kłosach – to jest kształcić naród tak, by się mógł sam rządzić gdy ich niestanie – bo naród, co tylko siłą wodza a niewłasną (niewyrobiwszy jej) stoi, z wodzem – okropnie upada – patrzmy na naród Żydowski – na własne nasze nieszczęścia! Tam zaś, gdzie wódz i naród w harmonii a nie wyłączną wolą działają – z własnem uwzględnianiem, czuwaniem nad sobą, sprawiedliwem wyrozumieniem i posłuszeństwem, niemoże niezakwitnąć spółeczność – patrzmy na naród Grecki w epoce jego siły, na początek Ameryki – i pierwsze lata karyery Napoleona. – Kiedy ten człowiek, który najwięcej z ludzi żyjących miał sposobności uszczęśliwienia rodziny narodów, utopił wszystko w krwawym oceanie swojej pychy – runął – i wszystko, co się stało w dziejach, stało przez niego pośrednio tylko o ile był narzędziem bożem, ale nic –