gos) noża i dzidy wojennej (batyja). Jeźdźcy mieli prócz tego długie kopie (üngü) i miecze (bołat). Na polowaniu i w pobliżu domu był w wielkiem użyciu mały oszczep myśliwski „batas“. Wojownicy nosili kolczugi (kujach) z żelaznych lub kościanych listewek, naszytych na skórzanych kaftanach[1]. Niektórzy mieli tarcze kościane lub łopatki do odbijania strzał. Piesi łucznicy, na dany znak, wbijali dzidy w ziemię i obrzucali nieprzyjaciela chmarami strzał. Konnica uszykowana w kilka szeregów lub rozległe półkole, rzucała się z krzykiem do boju. Istnieją podania, że prócz młodzieży własnej miały rody na posługach drużyny zaciężne[2].
Istnieją wskazówki, że podział zajęć pokojowych też dosięgał niegdyś w rodach jakuckich wysokiego stopnia... — „Jeden konny skoczył w pole, przygnał tabun kobył i zamknął w zagrodzie. Łowczy „Ogutaky“ złapał na arkan tłustą kobyłę. Nakładający uździenicę „Sułur—batyr“ ją okiełznał; chłopiec obrywający żyły, Üebjagaj“ oberwał żyłę; zdzieracz skór „Surdurugas-Samdaragas“ zdarł skórę; rzeźnik „Kybyrgas-Chabyrgas“ porąbał mięso; kuchta chłopiec „Busuchan“ je ugotował. Zbieracz tłuszczu „Yrbajban-myłachsyn“ zebrał tłuszcz. Wyjmujący z garnka długolicy, „Chołojbon“ wyjął i rozdający rozrzutnik „Ürajba-Sarajba“ rozdał“[3]. W innem ołąho opisani są kowale kujący oręż:
— „Za broń miał on oszczep-dzidę, którą obrobiło dużo znawców: kowal „Takonan“ młotem podbijał, kowal „Kënëgë“ pilnował; kowal „Kygynan“ prostował; kowal „Ałtys—Tukan“ piłował; kowal „Chatys-łukan“ hartował; kowal „Kikeüań“ odpuszczał[4]. „Wziął swego konia, stworzonego przez Wielką Niedźwiedzicę (gwiazdy „Aragas sułus“), wziął uzdę od Plejad (Ürgäl), siodło od Gwiazdy Błędnej (Sandys), uździenicę od Jutrzenki (Czołbon). Wrócił z powrotem do ludzi. Otwierający drzwi „Chałyngys—Batyr“ otworzył wrota; otwierający dom „Telebis-batyr“ otworzył drzwi na oścież“[5]. — „Mieli bohaterowie wojowników, mieli towarzyszy, mieli pachołków; jedni siodłali im konie, drudzy je kiełznali, inni nosili łuk jego i strzały. Mieli skorochodów, mieli skoczków, co skakali na jednej nodze, co skakali na dwóch; mieli strzelców i zapaśników“ (Nam. uł., 1891 r:).
Wszystkie przytoczone powyżej nazwy nie są imionami własnemi lecz
- ↑ Gmelin, z powoda kolczug nadleńskich, powiada: „były one podobne jak u kirgizkasaków — dwojakie, z żelaznych kółek lub listewek złączonych razem“. Relse, B. II, str. 643.
- ↑ „Bohaterowie Tatty i Amgi“ Sybirski Zbornik; III; rok 1896, str. 301.
- ↑ Chudjakow ibid. str. 104;
- ↑ Chudjakow ibid. str. 137;
- ↑ Chudjakow ibid. str. 110. Każda z tych nazw ma znaczenie i pochodzi od pierwiastku wyrażającego odpowiednią czynność. Niektóre mają tylko dodatki współdźwieczne i równoznaczne, poetyczne wzmocnienia.
