zaczyna się niekiedy od alliteracyi, a kończy rymem; nabywa przeto dźwięczności i spoistości, zaiste metalowego wyrobu.
Przytaczam wzór podobnego wierszowania:
Ütüo dojdu ötön kyłłach | Śliczną jest ziemia dzikiego gołębia |
Tołu dojdu tojon kyłłach | Bogatą ojczyzna orła, |
Modun dojdu moctisogoł kyłłach | Potężnym krajem jest ziemia sokoła, |
Kiäng dojdu kögön kyłłach | Obszernem państwo cyranek, |
Ała dojdu andy kyłłach | Kraj pstro-czerniawy należy do nurów, |
Unar dajdu orułuos kyłłach | Kaczki-gęgały mają ziemię mglistą, |
Kärä dojdu kägä kyłłach | Siwo-złotawe są ziemie kukułek, |
Kyty dojdu kytałłyk kyłłach | Nadbrzeżne ziemię posiadły bociany, |
Turu dojdu turuja kyłłach | Suche polany wybrały żórawie, |
Kütür dojdu chas kyłłach | Dzikie ostępy zaludniły gęsi. |
Manga dojdu birginach kyłłach | Jasne krainy zajęły świstonie, |
Sasył dojdu sarba kyłłach[1] | Zdradzieckie knieje są knieje sobole. |
W wierszu tym uderza nietylko wyszukana forma lecz i przedziwna charakterystyka miejsc ulubionych przez rozmaite twory. W tłomaczeniu starałem się wyczerpać wszystkie znaczenia „dojdu“ — miejsce, kraj, ojczyzna, knieja, oraz końcówki „łach“, wyrażającej posiadanie. Dłuższe utwory jakuckie rozpadają się na trzy rodzaje: „Storja“ albo „ustorja“ — opowiadanie, „Käpsän“ — bajka, „Ołąho“ — powieść epiczna. Ale nim przejdę do ich charakterystyki, muszę zwrócić uwagę na drobny materyał, jakim posługują się jakuci, do ich budowy. Są to zagadki, przysłowia, porównania, wreszcie opisy i zwroty, powtarzające się stale, nieledwie rytualicznie w pewnych miejscach i okolicznościach. Zgadywanie zagadek należy do ulubionych rozrywek jakuckiej młodzieży i kobiet w długie zimowe wieczory. Wśród nich dużo jest nadzwyczaj prostych i w całym świecie powszechnych w rodzaju: nie je, nie pije, a bije (kij). Lecz niektórych cudzoziemiec nigdyby nie odgadł, np. „powiadają, że jest nad domem siwy byk“ (słońce), „mówią, nalatuje gniady ogier“ (błyskawica), „pani Chałantaj gładko wylizała bydło Ułu-tojona“ (wiatr, odmuchujący na wiosnę śniegi z lasów), „chorołorska dziewczyna mówi; poszłabym ja na południe“ (dom), „dziewczyna z Tatty z kamiennym domem“ (tarbagan), „mówią: oto mężczyzna pojechał bez kotła“ (brak żółci u konia), „dwa białe ogiery się biją, a rudy źrebak je rozdziela (zęby i język), „wkoło domu biega czarny byczek“ (futrzany naszyjnik — boa), „z pustego pnia wylatują gołe dzieci, trzymając się w objęciach“ (iskry z komina), „słońce całuje się z księżycem“ (młot i kowadło), „Dologono, wojak u znakomitych sąsiadów chodzi, stojąc“ (ożog), wreszcie wszędzie wśród Jakutów znane, coś w rodzaju „fitu, fitu, pełna
- ↑ Ü(tü) — o(tön), to(ła) — to(jon), mo(du) — mo(heso), kiäny — kögän) i t. d. a więc współdźwięczą (alliterują) początki odpowiadających sobie wyrazów w każdym dwuwierszu a wszystkie wiersze połączone są dwoma wyrazami, które brzmią wciąż jak nuta basowa.