Strona:Wacław Sieroszewski - Beniowski I.djvu/46

—   38   —

czach moc, powiadają, zwierza?... A wy — biedni? — pytał Beniowski.
 — Ha! — roześmiał się Grzegorz Łobaczow.
 — Jak to widać, żeś cudzoziemiec. Nam nic nie wolno, nic!... Myśmy pozbawieni praw stanu i własności... Zapomniałeś pewnie, bracie, co ci czytano w wyroku.
 — Żadnego mi wyroku nie czytano!...
 — O, to nic nie znaczy... Ale każdy, który się tu dostał, traci wszelkie prawa... Pierwszy lepszy pachołek, kozak albo żołnierz może mu wszystko odebrać...
 — Urzędnicy uważają nas za swoich niewolników... Każde ich słowo jest dla nas prawem i rozkazem!
 — Życia nawet nie jesteśmy pewni...
 — Nie mamy prawa się skarżyć na nic i na nikogo!...
 — Ani świadczyć w sądzie!...
 — Ani obcować z kimkolwiek...
 — Wiernemu poddanemu nie wolno nas przyjąć w dom, a Boże uchowaj wyrazić współczucie!...
 — A jednak... — zaczął Beniowski.
 — Tak, tak!... Są nawet tacy, co się podorabiali... Mieszkają w mieście, mają gospodarstwo, sprzęty... Ale to wszystko z łaski władzy... Jutro może się zmienić wszystko... Znajdują się wśród nas nędznicy, nędzniejsi od najgorszych zbrodniarzy, ale którym dobrze!...
 — A jednak... — powtórzył z uporem Be-