Strona:Wacław Sieroszewski - Korea.djvu/341

panowania obecnej dynastyi. „Jań-bań’stwo było dziedziczne. Początkowo przechodziło wyłącznie na dzieci prawe, ale z czasem ilość nieprawych potomków szlacheckich spłodzonych z nałożnicami wzrosła do tego stopnia, że utworzyli oni znaczną siłę polityczną i wywalczyli sobie takie same prawa. Ukaz w r. 1857 zrównał zupełnie prawe i nieprawe dzieci szlachty.
 Jań-baniowie tworzyli potężne rody, podtrzymujące się wzajem w potrzebie i w walce o wpływy i posady. Ród Kim trząsł Koreą za trzech królów w ubiegłem stuleciu; ród Min, z którego pochodziła zamordowana królowa, posiadał z górą 1,000 urzędów. Jań-baniowie korzystali z wielu przywilejów. Przedewszystkiem nie płacili podatków i nie podlegali powinności służby wojskowej. Następnie osoba ich była nietykalna, nawet wejście na dziedziniec szlacheckiego dworu bez zezwolenia gospodarza uważane było za przestępstwo. Jedynie kobiety wszystkich stanów miały tam dostęp swobodny. Jań-bań mógł być aresztowany tylko za zezwoleniem królewskiem; jedynie w razie występku, pociągającego za sobą karę śmierci (zdrada stanu), władze miejscowe miały prawo zamknąć jań-bania w więzieniu, następnie donieść o tem królowi i prosić go o pozwolenie.
 W sądzie jań-bań dawał odpowiedzi stojący, podczas gdy świadkowie lub obwinieni innych stanów musieli klęczeć. Jań-bań zajmował w hotelu najlepsze