Strona:Wacław Sieroszewski - Z fali na falę.djvu/278

tknął rząd chiński i ziemie podzielono między kolonje europejskie. Najstarszą kolonją była kolonja rosyjska, która powstała drogą specjalnej umowy jeszcze wtedy, gdy Chiny były zamknięte naogół dla Europejczyków. Zrobiono wyjątek dla rosyjskich poddanych, skupujących tu hurtownie herbatę, aby w specjalnych opakowaniach wysyłać ją drogą lądową przez Mongolję do Kiachty i stamtąd do Moskwy. Jest to tak zwana „herbata karawanowa“, chociaż obecnie znaczna jej ilość płynie do morza po Jań-tze i dalej na statkach do Władywostoku lub wprost do portów morza Czarnego. Jednocześnie powstały w Chań-kou fabryki herbaty cegiełkowej z herbacianego pyłu i odpadków, powstających przy sortowaniu i pakowaniu herbaty kwiatowej. Handel herbatą cegiełkową ma ogromne znaczenie dla całej Syberji.
 Zwiedzając fabryki w Chań-kou, byłem uderzony pierwotnem ich urządzeniem, brakiem maszyn i jakichkolwiek udogodnień technicznych, chociaż właścicielami były słynne firmy rosyjskie, rozporządzające ogromnemi środkami.
 — Mój panie — odpowiedział mi na pytanie jeden z szefów takiej firmy — już oddawna robimy starania o pozwolenie wprowadzenia maszyn parowych do przyrządzania, zwijania, sortowania i prasowania herbaty, ale rząd chiński nie pozwala na to, gdyż grozi to poważnemi stratami drobnym hodowcom herbaty, spełniającym znaczną część roboty na miejscu ręcznie,