Japończykom otrzymywać te najlepsze gatunki ryżu, które są na rynkach świata poza konkurencją. Wydajność posiewu wzrasta również i, co ważniejsza — słoma nabiera elastyczności i wytrzymałości na wiatry, znacznie zmniejszającej obłamywanie się cennych kłosów. Prócz tego zasilanie rybim kompostem drzew owocowych daje wyborne rezultaty, odżywiana żaś w ten sposób morwa (jedwabnica) pozwala otrzymywać najwyższe, najcenniejsze gatunki jedwabiu.
Nic dziwnego, że Japończycy w poszukiwaniach obfitszych połowów ryby zwrócili uwagę na północ, na Sachalin i Kamczatkę. Kraje te znali oni i przedtem; istnieją wskazówki, że marynarze japońscy odwiedzali Kamczatkę na wiele wieków przed zawojowaniem jej przez Rosjan, a południową część Sachalinu ustąpili w połowie ubiegłego wieku pod przymusem. Przed wojną 1904 roku ruch rybacki na północy doścignął niebywałych przedtem rozmiarów. Hakodate (100,000 mieszk.) jest centrem tego ruchu i jego handel głównie na nim się opiera, gdyż tu organizują się wyprawy rybackie, zaopatrują w prowizję i przyrządy statki, odpływające na północ, tutaj dostawali Japończycy w konsulacie rosyjskim potrzebne pozwolenie na połów. Obroty Hakodate szybko wzrastały: w 1897 roku wynosiły one 1,688,000 jen;[1] w 1901 roku dosięgły już
- ↑ Jen — moneta japońska równa guldenowi; sen — równa się centowi.
