Strona:Walerian Kalinka - Jenerał Dezydery Chłapowski.pdf/28

poleon naznaczy. Wnet potem, Cesarz przyzwał z Neapolu brata swojego Józefa i królem go hiszpańskim mianował (6 czerwca 1808). Wszystko to stało się bardzo szybko i w najgłębszej tajemnicy; pozostawało akta te ogłosić i otrzymać poddanie się narodu. Napoleon nie wątpił, że mając Hiszpanią w znacznej części już obsadzoną swemi wojskami, nie dozna naprawdę oporu; zwołał więc kortezów do Bajonny, aby im króla przedstawić i kazać złożyć przysięgę.
 Tymczasem Chłapowski powrócił do Bajonny i złożył raport z tego, co widział, nie ukrywając przed Cesarzem, że gdy Hiszpanie dowiedzą się, iż zamiast Ferdynanda przysyła im swojego brata na króla, wybuchnie ogólne powstanie. Obecna przy tej rozmowie Józefina przestrzegła pocichu młodego oficera, iżby był uważniejszy w swoich sprawozdaniach, bo Cesarz nie lubi, żeby ktoś twierdził, co się jego zamiarom sprzeciwia. Chłapowski podziękował jej za tę życzliwość, ale z niej nie skorzystał; nie sądził, aby mu się godziło taić prawdę w swych raportach, i nie spostrzegł też wcale ani wówczas, ani później, by Cesarz był niemile dotknięty taką jego rzetelnością. — Zresztą, wypadki bardzo prędko dowiodły, że Chłapowski w swym sądzie się nie mylił. Kortezy wprawdzie złożyły przysięgę w Bajonnie, Józef z wielką uroczystością wprowadzony został do Madrytu, ale wnet potem opuścił stolicę i Napoleon był zmuszony użyć niemal całej swojej armii, aby chwiejący się tron brata ratować. Przez Bajonnę, gdzie Cesarz wciąż przebywał, przechodziły pułki po pułkach, po drodze do Hiszpanii. Jeden z najpierwszych przymaszerował pułk ułanów polskich Konopki i Cesarz odbył jego przegląd. Chłapowski, który się znajdował na tej rewii, opowiada, iż pułk ten tak szybko i tak dokładnie wszystkie obroty wykonywał, że oficerowie francuscy głośno przyznawali, że cała armia, nie wyjmując gwardyi, nie ma równie pięknej i dzielnej jak ten pułk kawaleryi. Cesarz zadowolniony z przeglądu, kazał regiment na obiad zaprosić; służba cesarska przygotowała wszystkiego w obfitości, a oficerowie i żołnierze z gwardyi służyli przy uczcie swym polskim kolegom. Za ułanami przyszły trzy pułki legii nadwi-