Strona:Walery Eljasz-Radzikowski - Naokoło Tatr.djvu/29

Ta strona została uwierzytelniona.

Wacławowi Sedlnickiemu i Wacławowi Zmeskalowi. Tymczasem zapaśnicy o koronę węgierską pogodzili się i rządami podzielili. Jan Zapolya, jako król jednej połowy Węgier, zaślubił Izabelę, córkę króla polskiego Zygmunta I, a doczekawszy się syna, któremu dał na imię Jan Zygmunt, umarł r. 1540, gdy właśnie się spodziewał ze szczęścia korzystać.
Przez lat 12 rządził na Orawie Jan z Dubowy, do swej śmierci w roku 1545, a że zszedł bezpotomnie, zamek przekazał swemu rządcy Sedlnickiemu, pod warunkiem wypłaty 9 tysięcy flor. dworzanom jego. Mikołaj Kostka chciał teraz zająć Orawę, jako darowiznę od Ferdynanda, ale chodziło o zaspokojenie pretensyi Sedlnickiego za owe 9 tysięcy, wypłacone służbie wedle testamentu Jana z Dubowy, oraz za uzbrojenie zamku i inne ruchomości tu zostawione.
Tymczasem zaszła pewna okoliczność, która wpłynęła stanowczo na los zamku Orawskiego. Franciszek Thurzo, biskup Nitrzański zakochał się w pięknej Barbarze, córce Mikołaja Kostki, został protestantem i ożenił się z nią, spłacił wszelkie pretensye Sedlnickiego do zamku Orawskiego i w nim się osiedlił.
Rodzina Thurzów nie jest obcą Polsce. Jedna ich gałąź osiedliła się w województwie krakowskiem, posiadała tu dobra, a w samym Krakowie kamienice. Bywali Thurzowie rajcami krakowskimi, i jeden z nich zawiadował budową sławnego wielkiego ołtarza w kościele Panny Maryi[1].

Druga gałąź Thurzów osiedlona na Węgrzech, piastowała tam najwyższe godności. W roku 1505 otrzymali szlachectwo, a w roku 1598, tytuł hrabiowski od cesarza niemieckiego. Bywali oni tam skarbnikami państwa, nadżupanami, palatynami i biskupami, a między niemi powtarza się często polskie imię Stanisława. Odznaczali się oni na różny sposób, raz występowali jako gorliwi katolicy, drugi raz jako zaciekli protestanci. Pomimo licznego potomstwa ród ich wygasł r. 1636 na Węgrzech, skarb państwowy wtedy zabrał ich dobra cenione na 2 miliony ówczesnych florenów, wiele jednak z ich ogromnego majątku odziedziczyły spokrewnione z Thurzami familije magnackie.

  1. Ambroży Grabowski: Skarbniczka. — Wiadomości starożytne o Krakowie.