Strona:Walka o Poznań (1306-1312).djvu/06

Ta strona została uwierzytelniona.

clerz biskupa Andrzeja a kapelan Henryka, który podówczas znalazł się jakoś w Kościanie na dworze Głogowczyka?[1] Nie wiadomo, czy wszystkie owe zmowy byłyby na co się przydały Henrykowi i czyby był Władysława Łokietka wyzuł z Wielkopolski. Należy w to wątpić. Zjawił się jednak przeciwnik trzeci, który z domowych waśni Piastowiczów skorzystał. Stronnictwo nieprzyjazne Łokietkowi w Wielkopolsce, do którego należał potężny ród Zarębów, pozbawiło go książęcego tronu — ale wbrew oczekiwaniom nie przywołało wcale Henryka lecz Wacława Czeskiego. Może zresztą to on sam jako silniejszy się narzucił? Obaj musieli teraz czekać. Łokietek wkrótce poszedł na tułactwo — szczęśliwszy od niego Henryk pozostał w Głogowie na Śląsku. Łokietek powróciwszy, zaczął swoje dzieło zdobywania Polski od dzielnicy sandomierskiej. Głogowczyk, który się i za rządów czeskich nie przestał tytułować dziedzicem królestwa polskiego[2], począł następować na Wielkopolskę. Na parę miesięcy przed tragiczną śmiercią Wacława w Ołomuńcu zjawia się w Poznaniu Bogusz z Wisenburga jako starosta z ramienia Henryka Głogowczyka, pana poznańskiego. Przyjmuje go dobrze biskup Andrzej, Zaręba. W katedrze wystawia Bogusz dokument, tyczący się majątku poznańskiego kościoła[3]. Walka między Wacławem III a Henrykiem musiałaby więc była wybuchnąć, ale, jak wiemy, Wacław umarł tymczasem, Henryk zaś niespełna w trzy tygodnie po zgonie przeciwnika jest znowu na wielkopolskiej ziemi w Pyzdrach[4]. Prócz panów śląskich w jego otoczeniu jest Sędziwój wojewoda poznański — znowu Zaręba, a prócz niego Przedpełk z rodu Łodziów, ex-kasztelan poznański[5], jest też i Tylo, wójt poznański. To są więc stronnicy Henryka, którzy go teraz do Wielkopolski uroczyście wprowadzają. Szybko i bez trudu musiał Henryk Głogowczyk opanować cały kraj, podczas kiedy Łokietek był jeszcze w Krakowie. Jego stronnicy, bo przypuścić trzeba, że ich miał, siedzieli cicho. Władysław Łokietek był za słaby,

  1. K. WP. II n. 788. 1298 w czerwcu.
  2. Regesten III przybiera Henryk ten tytuł nie stale, lecz czasem n. 2660, 1301, 2721, 1302. II. Herzog v. Schlesien. Herr v. Glogau necnon maioris regni polonie.
  3. Kodeks Wielkopolski II 902. 1306, 11 czerwca.
  4. Kodeks Wielkopolski II n. 904. 1306, 26 sierpnia.
  5. Nie wiadomo, kto był 1306 r. kasztelanem poznańskim. Sędziwój Zaręba występuje w 1301 roku (n. 838). W parę miesięcy później jest nim jakiś Fryderyk, (może ze Skaszowa?) oczywiście z ramienia Wacława IV (n. 840). Przedpełk Łodzia występuje 1299 (826) i dopiero 1314 (964), jest więc znaczna przerwa. Prawdopodobnie nie było wcale kasztelana poznańskiego za rządów czeskich.