polskich panów, ze Ślązaków jest tylko przy nim kanclerz i Bogusz z Wisenburga[1]. Następnego roku w zimie spotykamy go znowu w Kaliszu, jest wówczas przy nim z dygnitarzy wojewoda gnieźnieński. Ostatni raz był znowu Henryk w Poznaniu we wrześniu 1309 roku na parę miesięcy przed śmiercią[2]. Stale w jego imieniu rządzili krajem starostowie, zawsze Ślązacy, co jest dowodem nie zupełnej ufności dla polskich panów. Bardzo często się owi starostowie zmieniają. Pierwszym jest ów znany już Bogusz z Wisenburga, ze znacznego i możnego domu, gęsto na Śląsku i w niemieckich Łużycach rozsiadłego[3]. Następnym starostą jest Włodzimierz, który występuje w 1308 roku. Mimo słowiańskiego imienia i on jest Ślązakiem, spotykamy bowiem w dzielnicy głogowskiej współcześnie komesa Włodzimierza, jak się zdaje[4] z nim identycznego. W rok później znowu jest też jakiś brat Gunter, który w 1309 roku tytułuje się tutor partis Regni Polonie[5], musi to być brat któregoś z rycerskich zakonów, najprędzej Johannitów, ze Strzegomia na Śląsku — sam też jest niewątpliwie Ślązakiem[6]. Rządy Henryka w Polsce przedstawiają niejakie podobieństwo do rządów czeskich. Sam ks. Henryk twardy i surowy[7] pilnował porządku i ładu, bo sam był chciwy i wiedział, że ład i porządek zapewniają dochody z kraju, ale przedewszystkiem rządy jego były obce. Oto co o nim mówi jedyne współczesne a bardzo wiarogodne źródło: Rocznik Wielkopolski: „Po śmierci onego (t. j. Wacława III), Henryk książę śląskie, pan głogowski całą ziemię polską posiadł i spokojnie trzymał. Ten był surowy wielce na złodzieje i łotrzyki, ale sam był wielki wycięgacz, ani zgoła Polakom chętliwy. Atoli za onego rządów był pokój wielki w Polsce i po wszystkich ziemiach jego“[8].
- ↑ K. WP. II n. 914. Dokument n. 915 musiał być również wydany w Kaliszu.
- ↑ K. WP. II 926. 1309. Może ta bytność jest w związku z wojną pomorską.
- ↑ K. WP. II n. 902. 1306 w czerwcu w Poznaniu. Regesten IV, n. 2654. 1301. 2811. 1304. 2899. 1306. Sierpień, już nie jest starostą, przynajmniej nie nosi tego tytułu, por. też n. 2925. 1307. Co do pochodzenia rodziny: Knothe Die ältesten Siegel des Oberlausitischen Adels. p. 17, 1891.
- ↑ K. WP. II 914. 1308. Regesten III, 2588, 1299.
- ↑ K. WP. II n. 923. Frater Guntherus tutor partis regni polonie.
- ↑ Regesten IV n. 2869, 1305. W dwa lata później piastuje brat Ludwik tę godność. V. 3681. r. 1317, 3828, r. 1318, 4418, r. 1325. Jest jakiś Gunter komturem w Piławie.
- ↑ Mon. Pol. Hist. T. III str. 537 fuit seriosus et timorosus. Kronika książąt polskich.
- ↑ Mon. Pol. Hist. T. III, str. 40. Post mortem huius Henricus dux Slesie et dominus Glogovie totam terram polonie obtinuit et possedit quiete, hic fuit rigidus valde furibus et predonibus ac violentus. Sed solus fuit maximus exactor, nec per-
