Strona:Walter Scott - Rob-Roy.djvu/206

— 200 —

cają cień przyjazny na spokojne zmarłych mieszkanie. Sam nawet cmentarz, lubo dość obszerny, ledwie jednak obejmujący nieprzeliczone grobowce, szczególny i zajmujący przedstawia widok; wzgląd na oszczędzenie miejsca sprawił, iż nie ma na nim ani murawy, ani krzewin, zdobiących zwykle te miejsca, w których zły szkodzić, a sprawiedliwy cierpiéć przestaje: Kamienie grobowe tak blisko siebie złożone, że prawie żadnego między niemi nie widać przedziału; i lubo nad cmentarzem wznosi się tylko niebios sklepienie, spód zupełnie jest podobny do kamiennéj, okrytéj napisami posadzki dawnych angielskich kościołów. Osnowa tych smutnych pomników śmierci, oznaczających żal niewczesny, i dających wymowne świadectwo o nicości ludzkich zamiarów; — rozległość przestrzeni, które zajmują; — smutna jednostajność w samym ich kształcie, — wszystko to przypomniało mi księgę proroka, wewnątrz i zwierchu najściśléj zapisaną, a w któréj czytamy tylko — żal, rozpacz narzekanie!
 Poważna okazałość świątyni odpowiada zupełnie otaczającym ją przedmiotom. Jeżeli na pierwszy rzut oka, wydaje się zbyt ogromną ciężką; pewna jest, że nie sprawiłaby na widzu tak mocnego wrażenia, gdyby miała rysy delikatniejsze i więcéj nosiła powierzchownych ozdób. Jest to jedyny katedralny kościół Szkocyi (wyjąwszy katedrę w Kirkwall na wyspach Orkadzkich), który uniknął burz reformy. Andrzéj uniesiony narodową pychą, uważając moje zadziwienie, tak opowiedział mi szczegóły ocalenia téj wspaniałéj budowy.
 — Nie prawda, że piękny? — a przecież nie ma na nim tych cacek, jakiemi wasze zdobicie kościoły. Mocna i gruntowna budowa! — wyjąwszy proch i bezbożną rękę, żadna siła jéj nie obali do skończenia świata; już jéj groziło zniszczenie, kiedy reformowani zburzyli kościół w Perth,