Strona:Wawrzyniec Benzelstjerna-Engeström - Maksymilian Jackowski.pdf/33

 Zaznaczyć tu także wypada, że cicha ta i poważna praca odrodzenia nie opierała się bynajmniej na jaskrawych podstawach, zbytecznych tu w tem zadaniu zaiste jakichbądź demonstracyi i deklamacyi, ale jedynie tylko na cichej, niczem nie zakłóconej pracy, na apostolstwie rzeczywiście religijnem dobrze pojętej i zrozumianej wiary, na modlitwie czynu i zasadach moralnych, które są niezaprzeczoną podstawą społeczną i najpewniejszą i najprostszą drogą przyczyniającą się racyonalnie do rzeczywistej czci i potęgi dojrzałego w imię Boże narodu. Na sztandarach Kółek włościańskich wypisano wyraźnie hasło, że wszelkie rozprawy i demonstracye polityczne w Kółkach rolniczych zasadniczo są wykluczone, bo nie rozprawiać nam, ale pracować przedewszystkiem należy. To też przez lat 30 przeszło. Kółka nasze rolnicze pod wodzą czujnego Patrona i pod pojedyńczym kierunkiem obywatel ziemskich i duchowieństwa, nie odstąpiły nigdy od tej zasady i mimo nieprzychylnej a podejrzliwej władzy miejscowej, nie ściągnęły na siebie ani jednego poważnego zarzutu, co właśnie powagę i siłę ich stanowi i najbezpieczniej do celu prowadzi.
 Utrzymanie ludu polskiego w tych karbach i na wyżynie tej rzeczywistej powagi obywatelskiej jest niewątpliwie jedną z największych zasług tego wielkiego apostoła, który, ojcując niedojrzałej jeszcze politycznie drużynie, potrafił ją ochronić od wszelkich wpływów i prądów niezdrowych, a umiał zaszczepić tę najwyższą cnotę obywatelską, na której nam zbywa tak często, cnotę jednolitej, wspólnej a cichej pracy, która jest jednym i najpewniejszym warunkiem rozwoju narodowego u świętego ołtarza prawd i przekonań ojczystych i ich nieśmiertelnej powagi. Na dopełnienie obrazu, dołączamy tu kilka pojedyńczych głosów tych rolników naszych, któreśmy usłyszeli na rozrzewniającej uroczystości pożegnalnej 1901 r. w Poznaniu; a które jakoby echem świątecznem wielkiego chorału serc włościan naszych po całym kraju się odezwały, a najlepiej całość przedstawionego tutaj obrazu Kółek rolniczych uwydatniają.
 Przedewszystkiem zapewnić możemy, że załączone poniżej przemówienie włościan są zupełnie oryginalne i samodzielne, a bez niczyjego wpływu i pomocy wypowiedziane.