Strona:Wawrzyniec Benzelstjerna-Engeström - Maksymilian Jackowski.pdf/64

bardzo wiele dobrego można, w tych trudnych dla rolników czasach. I ciężko względem siebie i swoich zawini ten, co się usuwa od Kółek. To też każdy, trzeźwo zapatrujący się na rzecz gospodarstwa, któremu na sercu leży dobro rodziny, dobro swej braci, jako też sprawa utrzymania ziemi naszej w swych rękach, a pragnący zamknąć oczy w spokoju, jak go Bóg powoła do siebie, ten powinien być czynnym i gorliwym członkiem Kółka rolniczego.
 Lecz nie na tem koniec. Jak dziecko po ukończeniu szkółki elementarnej, z której bądź co bądź zazwyczaj wynosi pewien zapas wiadomości, do dalszego kształcenia i rozwijania umysłu, opuściwszy takową, nie stara się o dalsze kształcenie, czy to przez czytanie dobrych i pożytecznych książek lub czasopism, wnet zapomina to, czego się w szkole nauczyło i zawsze pozostanie w tyle, moralnie i materyalnie, w późniejszem życiu, za tymi swymi współrówiennikami, którzy, opuściwszy szkółkę, starają się dalej kształcić umysł przez czytanie dobrych pism, tak też i nam, bracia kochani, nie wystarcza samo uczęszczanie na posiedzenie Kółek, jeśli potem nie staramy się zastosować umiejętnie w praktyce tych wszystkich rad i wskazówek, tych wiadomości, które ku polepszeniu dalszemu gospodarstw naszych z Kółek wynosimy. Ażeby uzupełnić tę całość, powinniśmy postawić sobie za godło: pracę z oświatą, oświatę z pracą.
 Do dalszego umysłowego kształcenia się, dla lepszego zrozumienia i poznania celu utrzymania ziemi naszej w naszych rękach, uważam przeto pilne czytywanie, przy wolnym czasie, n. p. choćby tylko w niedziele i święta, rozmaitych dzieł fachowych, traktujących o racyonalnej uprawie roli, melioracyi i zasilaniu sztucznymi nawozami łąk, chowie inwentarza, a mianowicie bydła rogatego, gdyż pod tym względem jest jeszcze bardzo dużo do życzenia, i t. p. Przez czytanie z zamiłowaniem i zrozumieniem dobrych pism i książek, jak „O uprawie roli” p. Tomaszewskiego, wyrobić sobie można zupełnie inny pogląd na rzecz i na gospodarstwo całe. Nie czytający zawsze, choć mimowoli, pozostanie w tyle za drugimi. Świat jest teraz, bracie kochany, bardzo postępowy, a jak ziemia ani na chwilę nie stanie w swym obrocie, tak i postęp w rolnictwie powiększa się z dnia na dzień i powiększać będzie, a kto z nim nie postępuje, to rychlej czy później paść musi, by ustąpić miejsca temu, który umie z niego korzystać. Naszym więc obowiązkiem jest, jeśli nie naprzód, to przynajmniej razem z postępem czasu postępować, to jest korzystać z wynalazków, które mają nam służyć do podniesienia naszych gospodarstw, a tem samem powiększenia z nich dochodu. Nie postępuje razem z postępem czasu, nie oświecając się, nie czytając dobrych książek