Strona:Wielki świat Capowic - Koroniarz w Galicyi.djvu/188

murowany budynek, z gankiem o czterech białych, okrągłych słupach, nad którym wznosiło się wsunięte w dach piąterko, zawierające pokoje gościnne. Na podstawie tego ganku i piąterka, dwór w Zabużu dla oficyalistów pana Podborskiego, dla służby i dla mniej zamożnych braci sąsiadów był „pałacem“. Z równymi sobie mawiali zaś pan Podborski i pani Podborska zawsze tylko o swoim skromnym, szlacheckim dworku, kładąc na słowo: „szlachecki“, pewien nacisk, z którego wynikało, że czują jak wielki zaszczyt wyrządzają „szlachcie“, licząc się do jej rzędu.
 W ogólości „pałac“ w Zabużu wydawał się na zewnątrz dość wygodnym i dobrze urządzonym domem mieszkalnym, w szczegółach zaś, całe jego otoczenie miało ów charakter czegoś wiecznie niedokończonego, właściwy wszystkim dworom szlacheckim, wszystkim instytucyom i t. p. w Galicyi. U nas wszystko jest prowizorycne, wszędzie czegoś brakuje. W najporządniejszem mieszkaniu na wsi gdzieś bodaj jakiś tymczasowy płot zastępować musi miejsce niedostającego kawałka parkanu, jakaś tymczasowa kałuża broni przystępu do ganku, albo połowa bramy musi być tymczasowo wyrwana z zawiasów. Przypatrzywszy się z bliska ludziom, spostrzegamy nieraz to samo zjawisko. Ten tymczasowo próżnuje, ale obiecuje, że wkrótce weźmie się do pracy i tamten tymczasowo robi długi, ale myśli ciągle o uporządkowaniu swoich interesów; trzeci znowu jest tymczasowo zanadto lojalny, ale niech–no przyjdzie „co do czego“, a zobaczycie, że jest bardzo dobrym Polakiem. A już co do wykształcenia, to prawie wszędzie i zawsze jest ono jakby prowizoryczne, nakształt słomianej strzechy, chroniącej tymczasowo mury od wilgoci, nim się właściciel zdobędzie na gąty lub dachówkę. Nieraz i mury się rozwalą, a nie doczekają się lepszego pokrycia — nieraz człowiek zostanie posłem, i delegatem do Rady państwa, a prowizoryczna słomiana strzecha zastępuje mu jeszcze ciągle miejsce innego umeblowania głowy.
 Na turkot wózka, pojawił się na ganku lokaj, którego to widocznie oderwało od ważnej pracy froterowania posa-