Strona:Wiktor Hugo - Człowiek śmiechu (wyd.1928) T.3-4.djvu/89

niowym rozwoju łaciny pospolitej aż do francuskich narzeczy stali się sergentes spadae.
 Uwięzienia milczące były przeciwieństwem „przetrzymań głośnych“ i wskazywały, że należy zachować milczenie dopóki pewne okoliczności nie zostaną wyjaśnione.
 Znaczyły zaś: badanie ostrożne.
 Wskazywały, że w działaniu policyjnem należy kierować się pewną racją stanu.
 Wyrażenie prawa private, oznaczające przy drzwiach zamkniętych, odnosiło się właśnie do tego rodzaju aresztowań.
 W ten sposób właśnie Edward III według niektórych dziejopisów kazał przychwycić Mortimera w łóżku jego matki; co jednakowoż także można podać w wątpliwość, ile że Mortimer wytrzymał oblężenie w swem mieście, zanim się poddał. Warwick, Wytwórca Królów, chętnie używał tego sposobu „przywabiania ludzi“.
 Cromwell się nim posługiwał, zwłaszcza w prowincji Connaugh; z zachowaniem takiej to właśnie milczącej przezorności został zaaresztowany w Kilmacaugh krewny hrabiego d ’Ormond, — Trailie-Arcklo.
 Aresztowania te wykonywane czysto policyjnie, były raczej nakazem stawiennictwa niż nakazem uwięzienia. Nieraz służyły jedynie do otrzymania koniecznych informacyj, a milczenie polecone wykonawcom wskazywało niejako na chęć oszczędzenia osoby aresztowanej.
 Lud, nie zdający sobie sprawy z tych odcieni, szczególnie przerażał się tem i aresztowaniami.
 Nie należy zapominać, że Anglja z r. 1705, ani nawet znacznie późniejsza, nie była tem, czem jest obecnie. Całość była bardzo zagmatwana i często bardzo gnębiąca. Daniel de Foe, który zakosztował pręgierza, charakteryzuje gdzieś porządek społeczny angielski takiem i słowy: „Żelazne dłonie prawa. Poza prawem była jeszcze samowola rządzących. Przypom nijmy sobie Stielea wygnanego z Parlamentu; Locke’a, pozbawionego katedry; Hobbesa i Gibbona, zmuszonych do ucieczki; Chaerlesa Curchilla, Hume’a, i Prietleya, prześladowanych; Johna Wilkesa, więzionego. A gdybyśmy chcieli wyliczyć ofiary statutu seditious libel, poczet byłby naprawdę niemały.