Strona:Wiktor Hugo - Katedra Najświętszéj Panny Paryzkiéj.djvu/174

Ta strona została przepisana.

downicze rusztowania i zastawy. Każdy tu umysł mularzem. Najuboższy na duchu cegiełkę swą kładzie i luki chudoby swój wypełnia. Retif-de-la-Bretonne przynosi swój kosz złomków gipsowych. Dnia nie ma bez nowych zakładzin. Niezależnie od osobistéj i samodzielnéj wkładki każdego pisarza, bywają także wkładki zbiorowe. Wiek XVIII daje Excyklopedyę, rewolucya daje Monitora. Zaiste, gmach to również rzeczywisty, gromadnie a niebotycznie narastający nieobjętemi kolistemi splotami i wylotami w górę; mamy tu również pomięszanie języków, czynność nieustanną, pracę niezmordowaną, zażarty współudział sił ludzkości całéj, obiecaną arkę ducha przeciwko nowemu potopowi, przeciwko nowym zalewom barbarzyństwa. Jest-to druga wieża Babel człowieczeństwa.


KSIĘGA SZÓSTA.

I.Bezstronny rzut oka na dawne sądownictwo.

Szczęśliwy to był człowiek, w roku Pańskim 1482, ten wielmożnie urodzony Robert d’Estouteville, rycerz, pan na Beyne, baron d’Ivry i St. Andry-en-Marche, radca i dworzanin królewski, namiestnik wicehrabskiéj kasztelanii paryzkiéj. Oto. już bez mała lat siedemnaście, bo od 7 listopada 1465, od roku komety[1], dzierżył on z rąk królewskich piękną tę godność Kasztelana paryzkiego, będącą w przekonaniu powszechném raczéj księztwem udzielném niźli urzędem: Dignitas — powiada Jan Loemnoeus — quae cum non exigua potestate politiam concernente, atquae praerogativis multis et juribus conjuncta est. Dygnitarz z rodu szlacheckiego, którego listy installacyjne, łaską królewską nietykalnie zachowane, sięgałyby epoki małżeństwa naturalnéj córki Ludwika XI z jego miłością nieprawym synem Burbonów, rzecz to zaprawdę cudowna w r. 82. Tegoż samego dnia, w którym Robert d’Estouteville obejmował po mistrzu Jakóbie-de-Villiers posadę kasztelana paryzkiego, mistrz Jehan Dauvet zajął miejsce Imci Helego de Thorrettes na urzędzie pierwszego marszałka Izby trybunalskiéj, Jehan Jouvenel des Ursins wysadzał Piotra de Morvillier z dostojności kanclerza Francyi. Regnault des Dormans uwalniał Piotra Puy od cięża-

  1. Kometa ów, przeciwko któremu papież Kalikst nakazał był modły powszechne, jest ten sam, który się zjawi w r. 1835. (Przyp. autora, z r. 1830.)