Strona:Wilhelm Bogusławski - Wizerunek czynności i zasług Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego.pdf/30

 Na wydziale historyczno-literackim, pod przewodnictwem Wł. Bentkowskiego, przy liczniejszych niż dawniej zebraniach członków, zainteresowanych ciekawemi wykładami, hr. A. Cieszkowski w r. 1886 odczytał: rzecz o stosunkach Jagiełły z rzecząpospolitą wenecką «według archiwów weneckich». Była to kontynuacya wykładów, rozpoczętych w r. 1885. Prelegent przedstawił kilka dokumentów z archiwu weneckiego, które stwierdzają to, co Długosz mówi o sprawach polskich za Władysława Jagiełły, a tem samem osłabiają zarzuty prof. Caro, który, z pewnem lekceważeniem o Długoszu wyrażając się, zaczepia wiarogodność jego twierdzeń. Równolegle do odczytów hr. Augusta Cieszkowskiego, w r. 1886, pułkownik I. Zakrzewski, potrącając kwestye historyczne, także z czasów Jagiełły, miał odczyt p. t.: «sprawy polskie z krzyżakami od wyroku wydanego w Budzie aż do oddania sporu pod sąd konstancyjski», w którym gruntownie rozwinął zatargi, jakie zachodziły między krzyżakami a Polską o ziemie: Chełmińską, Malborską i Pomorze. Prelegent dokumentalnie stwierdził, że książe mazowiecki Konrad oddał krzyżakom ziemie Chełmińską i Malborską, z warunkiem, aby je po zdobyciu kraju na Prusakach zwrócili Polsce. Tymczasem krzyżacy sfałszowali dokument z r. 1220, opierając na falsyfikatach prawo do posiadania ziem wyżej wzmiankowanych. Jarochowski na dwóch posiedzeniach czytał rozprawę: «o poselstwie Chomentowskiego do Piotra W.» Innym razem Jarochowski zdał referat o dziele Pawińskiego p. t. «Małopolska w XVI w.», tudzież o dziele Leona Chrzanowskiego: «bitwa i odsiecz wideńska 12 września r. 1683». Kanonik Korytkowski czytał pracę swoją p. t. «Floryan Kazimierz książe Czartoryski, arcybiskup gnieźnieński, przyczynek do dziejów kościoła i rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza». Prałat Likowski czytał rzecz: «o rokowaniach poprzedzających unię brzeską». Władysław Bentkowski: «o archiwum księcia Woroncowa». Śmierć w początkach drugiego półrocza 1887 przerwała długoletnią czynność tego poważnego uczonego męża i prezesa wydziału historycznego. Zastępcą jego został znany historyk wielkopolski Kazimierz Jarochowski, który w jesieni r. 1887 miał odczyt na temat: «Leszczyński w Królewcu» (1734—1736), tudzież sprawozdania o dziełach: Waliszewskiego «Potoccy i Czartoryscy» i Korzona: «wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta». Niedługo jednak los pozwolił wydziałowi cieszyć się przewodnictwem zdolnego i pracowitego prezesa. Przewodniczył on jeszcze na posiedzeniu 9 stycznia 1888. Niebawem potem odwołała go czynność poselska z Poznania do Berlina, a następnie, zapadłszy na zdrowiu, zmarł 24 Marca r. 1888 w Poznaniu.
 W parę miesięcy później zmarł inny znakomity członek wydziału historycznego biskup sufragan Jan Korytkowski (14 maja 1888), autor słynnego dzieła: «Arcybiskupi gnieźnieńscy». Prezesem wydziału obrany L. Ja-