ważała[1]) a w XV wieku już składano homagium wielkim mistrzom zakonu niemieckiego w języku polskim. Ale ta kolonizacja polska jest hipotezą żadnéj podstawy nie mającą! Ziemie te czysto polskie, które dziwném zrządzeniem losów za czasów historycznych nigdy bezpośrednio do Polski nie należały, już dawno przed Konradem księciem mazowieckim podbite były przez Sudawitów czyli Jadźwingów i dostały się z nimi razem pod panowanie niemieckich Krzyżaków, jak to w pięknéj swéj rozprawie „O znaczeniu Prus dawnych“ już dawno ś. p. Dominik Szulc szczęśliwie dowiódł. Że Mazury są pierwotnymi swych ziem mieszkańcami, o tém świadczą tamtejsze grodziska z wałami swemi i górami zamkowemi; to wykazują przedewszystkiém nazwiska wiosek; znacznie przeważająca ich część jest czysto polska; osady kolonistów niemieckich pochodzą z późniejszych czasów; czysto litewskie nazwiska znajdują się liczniéj tylko na pograniczu Litwy pruskiéj i Mazur; wśród kraju ślady bytności Litwinów i ich panowania nad krajowcami są zbyt rzadkie.
Jak Prusy Wschodnie w ogóle co do powierzchni ziemi wielkie mają podobieństwo z Prusami Zachodniemi, tak ziemia mazurska zawiera w sobie wszystkie przymioty, z których bory tucholskie i Kaszuby słyną. Tam i tutaj grunta przeważnie lekkie, piaszczyste i pagórkowate; dużo ziemi leży jeszcze odłogiem, nietkniętéj do-
- ↑ Toeppen Gesch. Masurens. Danzig 1870, str. 116: Dass die polnische Nationalität in Masuren schon im vierzehnten und fünfzehnten Jahrhundert sehr stark vertreten war, wird nach den obigen Mittheilungen keines weiteren Beweises bedürfen.