z ciałem jak i urna z popiołem mogą być do ziemi na cmentarzu wyznaniowym z wszelkiemi ceremonjami pochowane i przepisom religijnym może się w całości stać zadość. To samo odnosi się bodaj i do pogrzebów żydowskich jakkolwiek tutuj może rytuał stawia jeszcze większe przeszkody, ale wątpliwości nie ulega, że rosnąca z dniem każdym ilość wyznawców religji mojżeszowej widzi całą niekulturalność rozmaitych obrządków pogrzebowych żydowskich, toteż światli żydzi tak samo przeciwko krematorjum nic mieć nie mogą, jak i światli przesądów pozbawieni katolicy albo protestanci, których religji w najszlachetniejszej jej postaci ze strony krematorjum na pewne żadne niebezpieczeństwo nie grozi.
Mimo to wszystko nie ulega wątpliwości, że duchowieństwo zarówno chrześcijańskie jak i żydowskie u nas szczególniej długo jeszcze będzie opierać się kremacji, i że na początek trzeba będzie posiadać wiele odwagi cywilnej na to, ażeby pomimo oporu i powszechnie panujących przesądów jednakże przełożyć kremację nad grzebanie zwłok w ziemi. Ale ponieważ taki jest los wszystkich rzeczy nowych, bodajby najracjonalniejszych i najbardziej poparcia godnych, ponieważ każdy postęp w życiu ludzkim musi być wywalczony i ciężkiemi ofiarami opłacony, przeto polscy zwolennicy kremacji będą musieli stoczyć ciężką walkę z przesądem, ciemnotą i zabobonem, pocieszając się tą pewnością, że prędzej czy później rozumny pogląd na życie i na śmierć musi wziąć górę nad zwietrzałą już i spleśniałą średniowieczczyzną, i że war-
Strona:Wojciech Szukiewicz - O kremacji.djvu/53
Ta strona została uwierzytelniona.