Podczas operacyi, krewniak ich i chirurg rozprawiali w ten sposób:
Człowiek o czterdziestu talarach. Czy podobna, proszę pana, aby natura połączyła tak straszliwe cierpienia z tak nieodzowną przyjemnością; tyle hańby z tylą chwały; aby niebezpieczniej było sporządzić dziecko niż zabić człowieka? Czy prawdą jest bodaj, na naszą pociechę, że ta plaga zmniejszyła się nieco na ziemi i że staje się z każdym dniem coraz mniej niebezpieczną?
Chirurg. Przeciwnie, rozszerza się coraz więcej w całej chrześcijańskiej Europie; dotarła aż do Syberyi; w moich oczach zginęło od niej więcej niż pięćdziesiąt osób, między innymi pewien wielki wódz i pewien bardzo roztropny minister. Mało które wątłe piersi zdołają się oprzeć chorobie i lekarstwu. Dwie siostry, mała i duża[1], jeszcze skuteczniej od mnichów sprzysięgły się przeciw rodzajowi ludzkiemu.
Człowiek o czterdziestu talarach. Jeszcze jedna racya aby znieść zakony mnichów, iżby, przywróceni w szeregi ludzi, naprawili nieco szkody które sprawiają te dwie siostry. Powiedz mi pan, proszę, czy zwierzęta chorują na przymiot?
Chirurg. Ani na przymiot ani na ospę; a i mnichy są wśród nich nieznane.
Człowiek o czterdziestu talarach. Trzeba tedy przyznać, że są szczęśliwsze i rozsądniejsze niż my na tym najlepszym ze światów.
- ↑ Petite vérole, znaczy po francusku ospa, la grande vérole, przymiot, syfilis.
