„geopolitycznych wyobrażeń”, mitów i wiedzy o sobie i świecie zewnętrznym funkcjonujących w ramach państwa. Takie podstawowe pojęcia badawcze geopolityki, jak granice powinny być rozumiane szeroko, nie jako linie dzielące dwa organizmy państwowe, ale wszelkie bariery mentalne, kulturowe, wpływające na bariery polityczne, urzeczywistnione w postaci granic politycznych. Wychodząc z założenia, iż myślenie i koncepcje geopolityczne nie stanowią analizy obiektywnie istniejącej rzeczywistości międzynarodowej, ale są interpretatywną praktyką społeczną, należy uznać, że geopolityka krytyczna jest badaniem, w jaki sposób następuje społeczne konstruowanie granic oraz jak powstaje rozróżnienie: „wewnątrz” ― „zewnątrz”, „tutaj” ― „tam”, „miejscowe” ― „zagraniczne”. Jest próbą ustalenia, w jaki sposób tworzą się nasze przestrzenne wyobrażenia i nasz sposób postrzegania świata. Jak zwracano uwagę, geopolityka krytyczna jest raczej zainteresowana badaniem społecznych „mentalnych map” świata niż prostych map państw. Jest więc ona zainteresowania praktyką społeczną, która prowadzi do takiego lub innego uporządkowania i ustalenia wiedzy o przestrzeni. Geopolityka klasyczna była formą praktyki społecznej służącą do narzucania własnej wizji świata jako uprawnionej (w tym sensie była to forma ideologii, a nie nauka). Natomiast zadaniem geopolityki krytycznej jest umiejscowienie teorii międzynarodowych w kontekście geopolitycznych (relacji władzy i przestrzeni) przyczyn ich powstawania. W 1996 r. Geraroid O'Tuathail w pracy Critical geopolitics pisał, iż głównym obszarem badawczym geopolityki powinna stać się polityka konstruowania globalnej przestrzeni przez dominujących intelektualistów, instytucje oraz dyplomatów, czyli tych, którzy w praktyce odpowiedzialni się za kształtowanie „globalnej polityki”[1].
Od początku swojego istnienia kluczowym pojęciem, stanowiącym centrum geopolityki krytycznej, jest dyskurs[2]. Twórcy geopolityki krytycznej, używając tego pojęcia, w dużym stopniu nawiązują do tradycji Michael Foucaulta, który zakładał, iż władza (występująca na wszystkich poziomach rzeczywistości społecznej) i wiedza (konkretna wiedza rozproszona w relacjach społecznych) splecione są ze sobą w postaci władzy-wiedzy; manifestują się one w praktykach (działaniach, wypowiedziach, tekstach, komunikacji niewerbalnej, sposobach organizacji przestrzeni itp.). Praktyki te, pojmowane jako zorganizowane formy komunikowania, Foucault określał mianem „praktyk dyskursywnych”, a ich całość mianem „dyskursu” (lub „dyskursów”)[3]. Geopolityka krytyczna podej-
