muje się analiz dotyczących „dyskursu geopolitycznego”, gdyż, jak się zauważa, technologia i strategia władzy zawsze zakładają wykorzystanie przestrzeni, a zatem i dyskursu używanego do kształtowania partykularnych sposobów widzenia świata. Postrzeganie świata, zwłaszcza zaś pojęcie terytorium i granic, jest nierozłącznie związane z budowaniem i wykorzystywaniem władzy. Dlatego też uznaje się, iż koncepcja „geopolitycznego dyskursu” chyba w największym stopniu oddaje istotę geopolityki krytycznej, gdyż w ramach dyskursu geopolitycznego kształtowane są wyobrażenia przestrzenne danej grupy, będące podstawą ich postrzegania świata. Sposób, w jaki ludzie i grupy definiują sytuację, wpływają na ich wzajemne interakcje. Swoiste dla każdego podmiotu postrzegania i interpretacja świata zewnętrznego stanowią podstawę dla wszelkiej aktywności i podejmowanych działań. Kategorie: dyskurs geopolityczny i geopolityczne wyobrażenia, są kluczowe dla geopolityki krytycznej, gdyż dzięki nim można zrozumieć, w jaki sposób kształtuje się partykularne postrzeganie i interpretacja świata zewnętrznego, które następnie są podstawą zachowań podmiotów geopolitycznych w przestrzeni międzynarodowej. Należy jednak uznać za pewną słabość fakt, iż samo pojęcie dyskursu jest w naukach społecznych mało sprecyzowane i występują odmienne sposoby rozumienia tego terminu, a dodatkowo zwolennicy geopolityki krytycznej często traktują to pojęcie bardzo dowolnie i pojemnie.
Próbę zdefiniowania istoty geopolitycznego dyskursu podjęli Gearoid O'Tuathail i John Angew w artykule Geopolitics and discourse: practical geopolitical reasoning in American foreign policy opublikowanym w 1992 r. w czasopiśmie „Political Geography”. Definiowali oni dyskurs jako „zespół zasobów społeczno-kulturowych wykorzystywanych do konstruowania rozumienia świata i swojej w nim aktywności” oraz „zespół możliwości i całokształt reguł, za których pomocą czytelnicy/słuchacze, mówcy/audytorium są w stanie przyjąć to, co usłyszeli i zbudować całościową ‘mapę świata’”[1]. O'Tuathail wskazywał także, że z uwagi na fakt, iż produkcja języka to sprawa instytucjonalna, geopolityczny dyskurs jest formułowany i wykorzystywany przez przedstawicieli władz i liderów politycznych dla stanowienia i reprezentowania relacji międzynarodowych, a strategia sprawowania władzy zawsze zakłada wykorzystywanie przestrzeni oraz dyskursu wokół niej[2]. Irlandzki geograf pisał, iż geopolityczny dyskurs jest czymś więcej niż publiczną „dyskusją”, dotyczącą polityki międzynarodowej. Ma ona bowiem swoją własną strukturę, strategie retoryczne oraz techniki prezentacji
- ↑ G. O'Tuathail, J. Agnew, Geopolitics and discourse: practical geopolitical reasoning in American foreign policy, „Political Geography” 1992, nr 11, s. 192.
- ↑ G. O'Tuathail, Theorizing practical geopolitical reasoning: the case of United States response to the war in Bosnia, „Political Geography” 2002, nr 21, s. 607.