Strona:Wprowadzenie do geopolityki.pdf/273

Ta strona została przepisana.

grafowie polityczni, analitycy środowiska międzynarodowego, a także inni badacze społeczni starają się charakteryzować kondycję ponowoczesnego świata. Są to takie elementy, jak: 1) powstanie społeczeństwa ryzyka związane z faktem, iż życie współczesnego człowieka przebiega w kompleksowej sieci wysoko stechnicyzowanych struktur; 2) rozwój konfliktów kulturowych pomiędzy społecznościami, zastępujących dotychczasowe konflikty terytorialne; 3) rozwój technologii teleinformatycznych; 4) globalizacja świata wraz wraz z jego deterytorializacją[1]. Uważa się także, iż główne kierunki przemian cywilizacyjnych w sferze stosunków międzynarodowych związane są z: 1) globalizacją cywilizacji; 2) synkretyzmem cywilizacji; 3) koniecznością wspólnego rozwiązywania problemów i wprowadzania ładu globalnego; 4) regionalną integracją świata; 5) wzrostem aktywności organizacji pozarządowych; 6) ograniczeniem suwerenności zewnętrznej; 7) unikaniem wojen jako środka rozwiązywania sporów[2].
Ponadto wskazuje się, iż ponowoczesność nie stanowi radykalnego zwrotu i nie oznacza budowy zupełnie nowego porządku społecznego, jest raczej wynikiem przystosowania się kultur, państw i jednostek do globalizacji świata oraz turbokapitalizmu tworzącego całkowicie skomercjalizowany styl życia, który powoduje, iż współczesne społeczeństwa skoncentrowane są na wytwarzaniu i dystrybuowaniu dóbr materialnych, dających satysfakcję z osiągniętego poziomu życia. Dla rozważań o charakterze geopolitycznym istotne jest także, iż w postmodernistycznym spojrzeniu ważną rolę odgrywa przekonanie, że w dzisiejszym świecie wszystkie granice i bariery (w tym także te przestrzenne) są zatarte i niejasne; wszystkie więzy i suwerenność amorficzna, tak więc cała organizacja przestrzenna, jest coraz bardziej bezkształtna (nie da się ukazać jej jednoznacznych granic).

Debata dotycząca ponowoczesnej geopolityki wymaga odpowiedzi na pytanie, czym charakteryzowała się geopolityka nowoczesna. Próbę odpowiedzi podjął John Angew w pracy Geopolitics: re-visioning world politics (Londyn 1998). Agnew poddał analizie podstawy, na których budowana była „nowoczesna wyobraźnia geopolityczna”. Wskazywał on, iż, po pierwsze, ro szesnastowieczny rozwój nowoczesnej filozofii kartezjańskiej oraz nowoczesnych technik kartograficznych, pozwalających na wizualizację przestrzeni, uczyniły możliwe ukształtowanie się geopolityki. Wraz z filozofią kartezjańską geozofia i historiozofia zmieniły się w tym samym kierunku co cała filozofia, odchodząca od czysto dedukcyjnych, oderwanych od życia i doświadczenia spekulacji ku coraz bliższym kontaktom

  1. T.W. Luke, Postmodern geopolitics. The case og the 9.11 terrorist attacks, (w:) A companion to Political geography, ed. J. Agnew, K. Mitchell, G. Toal, Nowy Jork 2008, s. 219.
  2. E. Polak, Przemiany cywilizacji współczesnej w sferze kultury materialnej, Gdańsk 1996, s. 47.