Pierwszym elementem zmian jest dostrzegalny relatywny upadek amerykańskiej hegemonii światowej i wzrost znaczenia pozaeuropejskich potęg ― Chin i Indii. Po drugie, pod koniec dwudziestego wieku nastąpiła intensyfikacja ekonomicznej globalizacji świata. Nie jest to zjawisko nowe, ale jego intensywność i skala doprowadziły do ukształtowania się odterytorializowanej globalnej gospodarki. I wreszcie trzecią tendencją zmieniającą charakter współczesności jest rewolucja technologiczna i rozprzestrzenienie się nowych technologii teleinformatycznych, które oplatając świat swoją siecią, przyczyniają się do zmniejszenia dystansów (kompresja czasu i przestrzeni) oraz zwiększają intensywność interakcji społecznych, ekonomicznych i politycznych. Uznaje się, iż takie wynalazki, jak faks, technologie satelitarne, komputery osobiste, telefonia komórkowa, telewizja kablowa oraz Internet na zawsze zmieniły obraz naszego świata, w którym zaczęła dominować logika sieci i mass mediów. Według Manuela Castellsa nowe wynalazki technologiczne powodują, iż zaczynamy wkraczać w Wiek Informacji, w którym dominujące funkcje i procesy są zorganizowane wokół sieci. Stanowią one nową morfologię społeczną, a rozprzestrzenienie się logiki usieciowienia w sposób zasadniczy zmienia funkcjonowanie i wyniki w procesach produkcji, doświadczenia, władzy i kultury. Obecność lub nieobecność w sieci i dynamika każdej z nich w stosunku do innych są kluczowymi źródłami dominacji i zmiany w naszym społeczeństwie[1]. Zgodnie z koncepcją Castellsa rewolucja technologiczna kształtuje także „nową geografię” ponowoczesności, którą charakteryzują takie pojęcia, jak: przepływy, węzły, sieć, połączenia.
Wszystkie wymienione powyżej tendencje, wraz z takimi zjawiskami współczesności, jak masowe migracje, rozwój transportu międzynarodowego, masowa turystyka, pojawienie się transnarodowych imperiów medialnych, powodują, iż uważa się, że mamy do czynienia współcześnie z zachwianiem dotychczasowej tożsamości; związana jest ona z określonym terytorium (tożsamość ponowoczesną symbolizuje Baumanowski „turysta”, dla którego wartością podstawową jest mobilność i możliwość nieustannego przemieszczania się), ze zmianami dotychczasowych koncepcji przestrzeni i skali (technologia telewizyjna i radiowa umożliwiła ogromnym masom ludzi rozproszonym po całym świecie równoczesne, wirtualne uczestnictwo w tych samych „globalnych zdarzeniach”, a ponadto z uwagi na fakt, iż społeczności ludzkie stają się coraz mocniej powiązane rozbudowaną siecią zależności, to zdarzenia w jednej części wywierają natychmiastowy wpływ na to, co dzieje się w krajach nawet najbardziej odległych), pojawieniem się poczucia globalnej wspólnoty losów (ludzie zaczynają coraz cześciej
- ↑ M. Castells, Społeczeństwo sieci, Warszawa 2007, s. 467.
