Strona:Wprowadzenie do geopolityki.pdf/286

Ta strona została przepisana.

zwiększenia swojego udziału w eksploracji kosmosu i przełamania monopolu Europy i USA w badaniach kosmicznych dążą także takie kraje, jak Japonia, Chiny czy też Indie. Szczególne zainteresowanie przyciąga chiński program, realizowany przez Chińską Agencję Kosmiczną (CNSA). Chiny w 1970 r. umieściły na orbicie okołoziemskiej pierwszego chińskiego satelitę, dołączając do grupy pięciu państw zdolnych samodzielnie wystrzelić satelitę (po USA, ZSRR, Japonii i Francji); w 2003 r. w wyniku realizacji podjętego w 1968 r. programu lotów załogowych Chiny stały się trzecim państwem po ZSRR i USA, które samodzielnie wysłało człowieka w kosmos. Znaczący wzrost gospodarczy i chęć zwiększenia swojej roli w środowisku międzynarodowym powodują, iż Chiny traktują program kosmiczny priorytetowo i planują rozwój programu lotów załogowych oraz eksplorację kosmosu ze szczególnym uwzględnieniem Księżyca i Marsa.
Rozwój nowoczesnych technologii, a zwłaszcza rozwój technologii kosmicznych, wymusił po raz kolejny rewizję dotychczasowych założeń geostrategicznych. Rosnąca rola przestrzeni kosmicznej spowodowała, iż dotychczasowe trzy wymiary analiz geostrategicznych (lądowy, morski, powietrzny) zostały uzupełnione o „czwarty wymiar”, określany jako „astropolityka”. Takie państwa, jak USA, Chiny, Rosja, Indie czy też Unia Europejska przywiązują wielką wagę do rozwoju swoich programów kosmicznych, a astropolityka, rozumiana jako „geopolityka w erze kosmosu”, stanowi kolejny wymiar analiz geostrategicznych i geopolitycznych.
Wskazuje się niekiedy, iż przestrzeń kosmiczna, mimo formalnych ograniczeń, stała się kolejnym obszarem rywalizacji między światowymi mocarstwami, a ludzkość wchodzi w „wiek kosmosu”. Powoduje to, iż w dyskursie akademickim pojawia się coraz więcej publikacji, których autorzy, odwołując się do klasycznych analiz geopolitycznych, zwracają uwagę, iż tego rodzaju badania „muszą uwzględnić istnienie space power, uzupełniającej będące do tej pory w centrum analiz geostrategicznych land power, sea power i air power[1].

Wskazuje się, iż niezależnie od tego, że dążenie ludzkości do wypraw w przestrzeń kosmiczną może słabnąć lub rosnąć, to rywalizujące ze sobą współczesne mocarstwa są zbyt zależne od rakiet i satelitów, aby można było sobie wyobrażać, że zignorują one niebo; rozległa przestrzeń kosmiczna sranie się kluczowym czynnikiem prowadzenia wojen w przyszłości. Po pierwszej wojnie w zatoce perskiej dowódcy armii amerykańskiej zwracali uwagę na fakt, iż przestrzeń kosmiczna nadała wojnie czwarty wymiar: „Dzięki przestrzeni kosmicznej otrzymaliśmy szczegółowy obraz sił irackich i strat, jakie powstały

  1. Por. C.S. Gray, The influence of space power upon history, „Comparative Strategy” 1996, nr 15, s. 393-308.