Strona:Wprowadzenie do geopolityki.pdf/41

Ta strona została przepisana.

Uwzględnienie obok tradycyjnych elementów geograficznych aspektu humanistycznego geopolityki oraz włączenie do badań geopolitycznych założeń poststrukturalizmu i postmodernizmu zaowocowało gwałtownym rozwojem tej nauki, wzrostem zainteresowań badania geopolitycznymi, które zaczęły oferować zdecydowanie bogatszy obraz świata i zachodzących w nim procesów niż tradycyjne analizy polityczne. Geopolityka stała się wielowymiarową i interdyscyplinarną dziedziną badawczą, przełamującą dotychczasowe mity i stereotypy, które narosły wokół tej dyscypliny badań. Specyficzny charakter współczesnej geopolityki wynika z faktu, iż termin ten stosowany we współczesnej nauce zawiera w sobie dwa ważne, odmienne, ale i uzupełniające się aspekty: konceptualny oraz kulturowo-psychologiczny[1].
Pierwszy z nich wspiera się na klasycznych założeniach geopolityki rozumianej jako nauka, której tradycyjnym przedmiotem zainteresowania był wpływ cech środowiska przyrodniczego i położenia państwa na jego rozwój i znaczenie w świecie. W tym ujęciu geopolitykę można pojmować jako obszar badań mających za zadanie analizę i wypracowanie strategicznych prognoz, dotyczących działania podmiotu na arenie międzynarodowej w oparciu o czynniki geograficzne, ekonomiczne, demograficzne, polityczne itd. Wyróżnikiem tak rozumianej współczesnej geopolityki jest szerokie spektrum podejmowanych problemów, co czyni z niej interdyscyplinarną i kompleksową analizę stosunków międzynarodowych, która ukazuje kategorie geograficzne (wielkość, położenie, topografia, bogactwa naturalne, klimat) w ich powiązaniu z przemysłem, handlem, technologią, ludnością, strukturą społeczną, psychologią narodów, mediami itp.

Przedmiotem takiej analizy jest geopolityczna struktura świata, a także analiza możliwości działania danego podmiotu oraz jego sojuszników oraz oponentów w środowisku międzynarodowym. Tak rozumiana analiza geopolityczna powinna być, jak się uważa, zobiektywizowana i odideologizowana. Wykorzystuje się w tym wypadku wiele metod badawczych, charakterystycznych dla politologii i geografii, a także nauki o zarządzaniu, jak np. analiza SWOT polegająca na ocenie badanego zjawiska pod kątem jego mocnych i słabych stron, zagrożeń i możliwości. Dzięki takiej analizie poszukiwanie przyczyn zjawisk i procesów politycznych pozwala na obiektywną ocenę konkretnej sytuacji geopolitycznej oraz wskazanie na konkretne działania w celu rozwiązywania problemów międzynarodowych[2]. Przywiązywanie wagi do obiektywności badacza, precyzji opisu oraz przekonanie, iż cechy środowiska badanego podmiotu należą do

  1. W.A. Kolosow, H.S. Mironienko, Geopolityka i politiczeskaja geografia, Moskwa 2002, s. 10.
  2. Kompendium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, pod red. M. Baczwarowa i A. Suliborskiego, Warszawa 2002, s. 52, 60-61.