morskiego, protekcjonizm i wspieranie amerykańskiego eksportu. Te sposoby definiowania interesów politycznych USA powiązane z określoną grupą społeczną i identyfikacją kulturową wyznaczają dominujące geopolityczne tradycje w USA[1]. Ponadto O'Tuathail, podając przykład związków występujących pomiędzy geopolitycznymi wyobrażeniami, geopolityczną tradycją, geopolityczną kulturą i aktywnością polityczną, zwrócił uwagę na casus współczesnej Federacji Rosyjskiej, w której po rozpadzie ZSRR zaczęto poszukiwać nowej strategii działań międzynarodowych; pojawiła się tam debata pomiędzy takimi nurtami, jak liberalni-demokraci (okcydentaliści, zapadnicy), którzy rosyjski interes narodowy upatrywali w bliskich związkach polityczno-ekonomicznych z krajami Zachodu, neo-nacjonaliści odwołujący się do tradycji silnej, imperialnej Rosji, wrogo nastawieni wobec Zachodu, neo-komuniści odwołujący się do wartości ukształtowanych w ramach ZSRR, wrodzy zachodniemu liberalizmowi i kapitalizmowi, konserwatywni demokraci-państwowcy, będący pragmatykami neutralnie nastawionymi do Zachodu i uznający, iż interes państwa wymaga rozwoju ekonomicznego, podniesienia poziomu życia i stabilnego rozwoju społeczno-gospodarczego. Dyskurs polityczny w postkomunistycznej Rosji zamykał się w ramach tych tradycji, z których każda reprezentowała odmienną geopolityczną wizję: Rosji jako Europy, Rosji jako Eurazji, a także Rosji jako pomostu pomiędzy Wschodem a Zachodem[2]. Omawiając koncepcję „geopolitycznej tradycji”, należy zauważyć, iż w polskiej literaturze przedmiotu ukazała się wielce wartościowa praca Piotra Eberharda Twórcy polskiej geopolityki (Kraków 2006), która przybliża polskie tradycje geopolityczne i pozwala zrozumieć charakterystyczne dla polskiej kultury sposoby postrzegania świata.
4) Geopolityczne wizje ― Geraoid O'Tuathail, analizując koncepcję pól badawczych geopolityki w ujęciu kulturowym, zwrócił uwagę, iż w literaturze przedmiotu dotyczącej zakresu analiz geopolityki jako kultury pojawia się niekiedy pojęcie geopolitycznych wizji (geopolitical visions). Pojęcia tego użył i rozpowszechnił je Gertjan Dijkink, który w pracy National identity and geopolitical visions (Londyn 1996) analizował problemy wyobrażeń geopolitycznych tradycji, posługując się uniwersalnym terminem „geopolityczne wizje”. Definiował on termin „geopolityczne wizje” jako idee, które odnoszą się do relacji pomiędzy czyjąś własną przestrzenią (miejscem) a pozostałym światem, obejmujące odczucie bezpieczeństwa/zagrożenia, przewag/wad i/lub odwołujące się do idei dotyczących narodowego (kolektywnego) przeznaczenia lub do strategii polityki za-
