Strona:Współczesni poeci polscy.djvu/019

gli wyuzdanej fantazyi. Serce drugiego odczuć umie wszystkie boleści i rozkosze, ale tylko o tyle, o ile one wspierają się na powszechnych, czysto ludzkich uczuciach, a nie są jakimś jednostkowym bólem albo radością. Rozsądek znowu dąży do jasności i harmonii, nie podoba sobie w takich obrazach, gdzie niemal wszystkiego domyślać się, wszystko przeczuwać i odgadywać musi. Takie niewyrobienie w sobie jasności przedstawienia jest znakiem, że autor sam nie przetrawił swych myśli i właściwego nie wytknął sobie celu. Treść i forma, osnowa i jej przedstawienie harmonizować najzupełniej ze sobą powinny w poezyi, tak jak harmonija duszy i ciała jest celem i zadaniem człowieka w życiu. Minęła już dzisiaj pora owej wyuzdano-romantycznej szkoły, dla której fantazya poety była jedynym regulatorem wszystkich jego porywów, gdzie pogarda dla formy była zaletą i chlubą pisarza. W wieku rozwiniętego rozumu i poezya winna nosić na sobie cechę tegoż rozumu, bo inaczej będzie pustym, oderwanym i nic nie przemawiającym do nas dźwiękiem“.
 Mogę twierdzić bez obawy zaprzeczenia, że wyrażony w tem przemówieniu pogląd na znaczenie poezyi był wyrazem ogólnego przekonania, jakie wśród młodzieży poświęcającej się literaturze panowało. Wielkich twórców czczono; pieśniami ich się rozkoszowano, nie tylko dla