Strona:Wybór poezyj- z dołączeniem kilku pism prozą oraz listów.djvu/022

Ta strona została przepisana.

dziński w odczytach swoich na paru przykładach bardzo trafnie wykazał błędy z nieumiejętnego posługiwania się przenośniami wynikłe (Pisma, wydanie poznańskie, 1872, tom IV, str. 232 — 288). Takich przenośni, któreby jako doskonałe utkwić mogły w pamięci, jest bardzo niewiele.




Starając się scharakteryzować ogół poezyj lirycznych Naruszewicza, przerwaliśmy chronologiczny wątek opowiadania, łącząc początki z najpóźniejszemi przejawami twórczości naszego poety w zakresie liryki. Nawiązując wątek ów nanowo, powiemy, że Naruszewicz coraz bardziéj podobał się królowi, który czuł potrzebę jego towarzystwa i często go do siebie zapraszał, ażeby uświetnić sławne obiady czwartkowe; poeta nasz bowiem, chociaż wogóle usposobienia był poważnego, umiał się jednak bawić w wesołém gronie, przechowując tradycyjną naszę jowialność i rubaszność. Żartobliwość Naruszewicza nie miała cechy lekkości i wdzięku; nie znała uśmiechu, tylko śmiech głośny, a przyprawa ówczesnéj literatury i towarzyskich zebrań — swawolne i lubieżne rozmowy — nie znajdowały w jezuicie naszym zbyt surowego sędziego; spółcześni mu powiadają, że „był on obyczajów łagodnych, a nawet łatwych“; dodają jednak zaraz, że „umiał w ciągu życia swojego dopełnić obowiązków, jaki mu stan i urząd wkładały“[1].

Pisanie ód bynajmniéj nie wyczerpywało całéj działalności Naruszewicza. W r. 1770 wraz z ks. Janem Albertrandim zakłada on czasopismo p. n. „Zabawy przyjemne i pożyteczne“, które było pierwszym u nas tygodnikiem literackim, dawniejszy bowiem od nich „Monitor“ spółecznemi przeważnie kwestyami się zajmował. Czasopismo to istniało lat 8 (do końca r. 1777) i w 16 tomach zawarło mnóstwo utworów rymowanych i prozaicznych, mających na celu rozpowszechnienie dobrego smaku i światła wśród ogółu. Przez pierwsze trzy lata Naruszewicz był najgorliwszym jego spółpracownikiem, pomieszczając tu swoje różnorodne utwory. Oprócz ód bowiem mieszczą się tu wszystkie jego bajki, sielanki, prawie wszystkie satyry i niektóre epigramata. W tym samym czasie przygotowywał Naruszewicz przekład pieśni Horacyusza, które wraz z tłomaczeniami innych autorów wyszły w 2 tomach w roku 1773, i Anakreonta, który w druku pojawił się roku 1774. Ta natę-

  1. Wiadomość o Naruszewiczu w wydaniu „Historyi Narodu Polskiego“, przez Mostowskiego dokonaném na początku naszego stulecia.