i prześladowany, schronił się do pewnéj wdowy w mieście Ktesiphon, i nazwał się Budas aby nie był poznany; mieszkając czas niejaki u niéj, gdy z galeryi domu sztuką czarodziejską wzywał czartów, spadł, kark złamał i duszę wyzionął. Wdowa została po nim właścicielką ksiąg i piéniędzy, a nie mając potomstwa, kupiła sobie pacholę imieniem Kubrik, przybrała go za syna, kazała go uczyć Perskich nauk i malarstwa, i uczyniła go dziedzicem swego majątku. Po jéj śmierci Kubrik zmienił niewolnicze imie swoje i nazwał się Manesem, co w Perskim języku znaczy rozprawiacza, i pocieszyciela; przyznawał sobie moc czynienia cudów, i zaczął z owych ksiąg rozsiewać swoje błędy. Zwodziciel ten czynił się autorem tych ksiąg, przypisując sobie dar proroctw omamił swoją nauką króla Perskiego Schahpura I, którego syn wtedy chorował. Manes obiecał, że go przez cudowne swoje modlitwy uzdrowi, zaczém oddalono lekarzy, którzy go uleczyć mogli, ale gdy niemowlę w jego ręku umarło, z rozkazu króla wtrącony za to został do więzienia, z którego jednak wymknął się, i uciekł do Mezopotamii. W tym kraju rozsiewał nasiona bezbożnéj swéj nauki, a dowiedziawszy się tam o niejakim Marcelim w Kaskarze, mężu bogatym i prawowiernym, tudzież szczodrotą jałmużn wsławionym, napisał do niego list swojemi błędami nasterczony, chcąc przeciągnąć go na swoję stronę. Właśnie w tym samym czasie był u Marcelego Archelaus biskup Kaskary, który przeczytawszy ten list, wezwał Manesa do publicznéj rozprawy; byli téż wezwani i pogańscy filozofowie na świadków téj rozprawy: Marsyp filozof, Klaudyusz lekarz, Egialaus grammatyk i Kleobul Sofista. Z téj dysputy wyszedł Manes od biskupa Archelausa pokonany z takim wstydem, że od razu z Kaskary uciec musiał; jak pisze ś. Hieronim[1]. Akta téj dysputy, którą Archelaus po Syryjsku spisał i odbył z Manesem, znajdują się w dziele uczonego Zachagniu-
- ↑ W księdze o Pisarzach Kos. r. 72.