Rozmowa ta niezbędna jest choćby dlatego, że najmniej trzy czwarte ludzi współczesnych w mniejszym lub większym stopniu cierpi na zatwardzenie. Wszystko to jest przeciwne naturze, a że przyczynę łatwo usunąć, więc niezrozumiała jest nawet ilość wypadków tej choroby. Objaśnienie może być jedno: winni są ludzie, gdyż nie znają przyczyn choroby i sposobów jej usunięcia. Jeżeli jesteśmy w stanie dopomóc do usunięcia tego przekleństwa wieku, przywrócić ludziom zdrowie, to sądzimy, że nie zbudzimy odrazy tych, którzy będą ten rozdział czytali. Może właśnie potrzebna im jest rada zamieszczona poniżej.
Kto czytał w niniejszym dziełku rozdział o trawieniu, pamięta, że zatrzymaliśmy się na tej czynności, gdy pokarm zostanie wchłonięty przez jelita. Teraz rozpatrzymy, co się dzieje ze zbytecznemi składnikami pokarmu, po przyjęciu substancji pożywnych przez organizm.
Należy dodać, że ten, który idzie za przykładem jogów i dobrze przeżuwa swój pokarm, gromadzi w swych kiszkach mniej odpadków, niż ten, który je dużo i żuję tylko, aby połknąć. Człowiek przeciętny wydziela około połowy tego, co zjada; odpadki zaś człowieka, który kieruje się wskazówkami jogów, są stosunkowo niewielkie i mniej szkodliwie dla organizmu, niż odpadki człowieka zwykłego.
Dla lepszego zrozumienia należy rozpatrzeć organy, mające związek z wydzielaniem odpadków jadła. Pierwszym z nich jest kiszka gruba. Jestto szeroki kanał długości około pięciu stóp, idący od prawej strony dolnej jamy brzusznej, następnie powracający ku lewej stronie górnej; potem idzie on w dół po lewej stronie, gdzie czyni zakręt i kończy się kiszką prostą, która służy jako odbyt dla odpadków organizmu. Jelito cienkie po-
Strona:Yogi Rāmacharaka - Hatha Joga.djvu/74
Ta strona została przepisana.