Wśród wyrwanych przezemnie ustępów tego hymnu — bo p. Hevesi ułożył, chociaż nie wszystkie jego tony są kryształowo czyste — wśród strof przytoczonych, pełno dowodów znajomości poety, zagłębienia się w jego dzieła i koleje. Mickiewicz nie myślał wiele o swej sławie i nie spodziewał się, jak Kochanowski, że go poznają „różnego mieszkańcy świata” — a oto przychodzi do nas od obcych narodów jego pochwała, tak wymowna i piękna, że nie możemy jej bez wzruszenia słuchać. Nie wierzył, aby kto mógł zrozumieć jego pieśni — „czym śpiewak dla ludzi?” — a widzimy, że ją tam w oddali pojęto, jak u nas, i otoczono uwielbieniem. Dary piękniejsze od wieńców składają obce dłonie na nowym grobie poety!
Sympatycznych artykułów, zamieszczonych w dwóch berlińskich dziennikach, w arcykonserwatywnym Deutschas Tagblatt i liberalnym Berliner Tageblatt, nie jesteśmy w stanie podać ani streścić. Natomiast przytoczymy parę ustępów z charakterystyki Mickiewicza, skreślonej przez cenionego berlińskiego krytyka, Maksymiliana Hardena, a ogłoszonej w tygodniku Nation. Poświęcone raczej polityce niż literaturze, walczące stale ze stronnictwem Bismarcka i partyą narodowo-liberalną, zdobywa sobie postępowe to pismo coraz większe koło czytelników. I nasze sprawy nie są mu obce większe kolo czytelników. I nasze sprawy nie są mu obce. Po wypędzeniu Polaków w r. 1886, kiedy ogół pism antirządowych protestował miękko przeciw nieludzkim rozporządzeniom, ogłosiła Nation artykuł ścisle naukowy, przez znakomitego prawnika podpisany, wykazujący szkodliwość i bezprawie tego kroku. Dzisiaj podnosi p. Herden różnicę, zachodzącą między dwiema uroczystościami ku czci Mickiewicza na francuzkiej ziemi. W r. 1867 przy odsłonięciu pomnika w Montmorency zabierają głos mężowie politycznej doniosłości, a miedzy nimi Carnot, ojciec obecnego prezydenta. W r. 1890 „wobec zbratania się Francyi z Rosyą” mówią nad trumną tylko. „Nie należy jednak mniemać — pisze Nation — że skromna ta uroczystość pogrzebowa
