itd.: jednem słowem, nie ustępują one wcale polsko-litewsko-zachodnio-ruskim miasteczkom. Tego ostatniego terminu, miasteczko, jako też nawet terminu miasto Wielkorosja wcale nie zna; gorod bowiem, siedlisko dawnego horodniczego, równa się mniej więcej co do pojęcia polskiemu grodowi, siedlisku starosty. Chociaż więc Rosjanie wyraz polski miasto tłumaczą przez gorod, to jednak na oznaczenie miasteczka wprowadzili do swego języka ten sam wyraz w formie miestieczko (мҍстéчко). Niejedno zaś nawet sioło (село) wielkoruskie przedstawia się daleko pokaźniej, aniżeli owe miasteczka polskie, do których p. D. tak wielkie znaczenie przywiązuje. Lat temu kilkanaście przemianowano w Królestwie Polskiem wiele bardzo miasteczek na proste osady (посадъ); gdyby więc teraz Instytut narodowy francuski zajął się tą kwestją, to, na zasadzie nowej nomenklatury, miałby już daleko mniej powodów do dziwienia się. — Sądząc jedynie według nazw, należałoby np. Włochom przypisać mniej miast i miasteczek, aniżeli Polsce. We Włoszech bowiem, przynajmniej we Włoszech północnych, nawet osady bardzo znaczne, liczące po kilka tysięcy mieszkańców, będące centrami administracyjnemi całych powiatów, mieszczące w sobie średnie zakłady naukowe, nie noszą wcale nazwy miast (città), ale po prostu siół lub osad (borgo). Takiemi są np. Tarcento, Gemona (przeszło 8000 mieszkańców), Moggio itd. Być miastem jestto może wielki zaszczyt, ale jeszcze większy ciężar. Podobnie w Austrji południowo-zachodniej liczba „miast“ jest chyba stosunkowo
wniej „засҍдáтель“, gród (гóродъ) — siedlisko przynajmniej naczelnika policji powiatowej (ujezdnej) czyli „isprawnika“ (капитáнъ-испрáвниҝъ, teraz po prostu испрáвниҝъ), a dawniej prócz tego — osobnego naczelnika policji miejskiej czyli horodniczego (городнйчій), zależnego nie od naczelnika powiatu, ale wprost od gubernatora. Tak więc nazwy gorod i posad noszą charakter administracyjny, słoboda zaś, sieło i dieriewnia (дерéвня, wieś) — charakter ekonomiczno-kościelny.
