Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/110

Ta strona została przepisana.

„Jeżeli chodzi o praktyczną stronę zagadnienia, to omawiane zarządzenia zagrażają w sposób bardzo istotny polskim interesom finansowym na terenie Niemiec. Prace nad restytucją polskiego mienia na terenie Niemiec, jakkolwiek prowadzone od kilku lat, nie zostały dotychczas ukończone. Powodem tego stanu rzeczy jest fakt zniszczenia, względnie wywiezienia przez Niemców dokumentacji odnoszącej się do zagrabionego mienia i wynikająca stąd konieczność prowadzenia odpowiednich prac poszukiwawczych na terenie samych Niemiec. Akcja ta byłaby niewątpliwie bardzo ułatwiona przez współdziałanie i pomoc władz okupacyjnych, a w szczególności przez zmuszanie obywateli firm niemieckich do ujawnienia posiadanego, względnie zarządzanego przez nich mienia polskiego (do czego zresztą w myśl wydanych, lecz nie przestrzeganych przepisów, są oni zobowiązani). Polskie czynniki na terenie Niemiec niejednokrotnie apelowały do władz okupacyjnych w tej sprawie, interwencje te jednakże nie odnosiły skutku i w rezultacie poważna ilość ustalonych pozycji mienia polskiego odnaleziona została przez przypadek, nie zaś w wyniku istniejących zarządzeń.
O uchylenie terminów prekluzyjnych dla restytucji zagrabionego mienia rząd polski zwracał się do władz okupacyjnych oraz do Departamentu Stanu. Wystąpienia te jednakże nie dały pozytywnych rezultatów.
W tym stanie rzeczy rząd polski pragnie zawiadomić rząd Stanów Zjednoczonych, że władze polskie prowadzą i prowadzić będą nadal — bez względu na ustanowiane terminy prekluzyjne — poszukiwania dowodów grabieży mienia polskiego i w każdym wypadku, gdy poszukiwania te będą zakończone pomyślnym rezultatem, zwracać się będą do odpowiednich władz okupacyjnych o zwolnienie i wydanie ujawnionego mienia.
Jeśli jednakże działanie terminów prekluzyjnych stanęłoby na przeszkodzie zadośćuczynieniu uzasadnionym roszczeniom polskim, rząd polski nie będzie mógł nią obarczyć rządu Stanów Zjednoczonych odpowiedzialnością za szkody i straty, jakie będą mogły wynikać dla interesów polskich w następstwie ustanowienia na terenie okupacji amerykańskiej tego rodzaju terminów”[1].
W odpowiedzi na notę polską rząd amerykański przypomniał, że Stany Zjednoczone zaangażowały się w intensywną działalność celem odnalezienia i restytucji zrabowanego mienia w amerykańskiej strefie okupacyjnej. Program restrukcji w strefie amerykańskiej oparty był na następujących przesłankach:
1. Kraje wyzwolone miały możność w czasie dłuższych, niż trzy lata, zebrania potrzebnych informacji dla rejestracji roszczeń restrukcyjnych.

2. Całe zrabowane mienie, które mogłoby być odzyskane z amerykańskiej strefy według szeroko zakreślonego programu, zostało już odnalezione.

  1. AMSZ, Z6. T588. W37.