Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/111

Ta strona została przepisana.

„Z przykrością należy zaznaczyć — głosiła nota amerykańska z 3 lutego 1949 r. — że Rząd Polski uważa obecnie za konieczne stwierdzić, że władze amerykańskie nie przywiązały właściwej wagi do odszukania zrabowanego mienia. Władze amerykańskie nigdy nie opierały się wyłącznie na zdawkowym przyjęciu prawa w Niemczech dla całkowitego załatwienia sprawy wykazania zrabowanego mienia. Władze amerykańskie przedsięwzięły szczegółowe badania w wypadkach, w których zaistniał dowód, że mienie zostało zrabowane przez Niemców. Rząd Stanów Zjednoczonych jest dumny z tego, że wielka ilość zrabowanego mienia została zwrócona oswobodzonym krajom dzięki jego wysiłkom.
Wyczerpawszy wszelkie możliwe środki w ciągu ponad trzech lat w celu zidenfikowania i zwrotu zrabowanego mienia z amerykańskiej strefy Niemiec, Rząd Stanów Zjednoczonych uważa, że nie osiągnie się żadnych godnych uwagi rezultatów przez kontynuowanie szeroko zakreślonego programu restytucji. Równocześnie, jak to niewątpliwie wiadomo Polskiemu Rządowi, że amerykańskie władze okupacyjne nawet po zakończeniu obecnych czynności restytucyjnych będą nadal zaałatwiały merytoryczne roszczenia restytucyjne. Jeśli władze polskie przedstawią takie roszczenia, nie będzie podstaw do twierdzenia, że nie będą one właściwie wzięte pod uwagę.
W konkluzji, należy stwierdzić, że Rząd Stanów Zjednoczonych uważa, iż stopniowe zakończenie restytucji w strefie amerykańskiej Niemiec będzie bez szkody dla praw restytucyjnych, jakie mogą być przyznane Polsce i innym uprawnionym krajom w ramach przyszłych ewentualnych umów z rządem niemieckim. Równocześnie Rząd Stanów Zjednoczonych odrzuca jako nieuzasadnione wszelkie twierdzenia roszczących krajów, że Stany Zjednoczone mogą być uważane za odpowiedzialne na terenie międzynarodowym za wszelkiego rodzaju rzekome szkody powstałe w związku z powziętą akcją restytucji, która była powyżej omawiana[1].

Józef Winiewicz tak pisze na ten temat w swoich wspomieniach: „Jednym z przedmiotów stała się sprawa restytucji zrabowanego przez okupanta mienia polskiego. Na polecenie MSZ złożyłem w końcu 1949 r. obszerną notę, dotyczącą całokształtu zagadnienia. Nota powoływała się na Deklarację Narodów Zjednoczonych ze stycznia 1943 roku. Znałem ją dobrze, bo pracowałem nad nią jeszcze w Londynie, w emigracyjnym Ministerstwie Prac Kongresowych. Zacytowaliśmy też w tym dokumencie uchwałę Sojuszniczej Rady Kontroli z 1946 roku. Oba dokumenty podkreślały obowiązek rozpatrywania i załatwiania spraw restytucyjnych. Tymczasem w praktyce — twierdziła nota — utrudnia się nam w strefie okupacyjnej USA na zachodzie Niemiec działalność wyznaczonych przez nas w tym celu misji, ustala też niemożliwe do przestrzegania terminy prekluzyjne”. Nie pod-

  1. AMSZ, Z9. T250. W 19.