Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/19

Ta strona została przepisana.

22 lipca 1953 r. zapraszali przedstawicieli wszystkich państw, łącznie z Jugosławią. Polecono jedynie nie zapraszać przedstawicieli Tajwanu, Korei Płd., Hiszpanii, Watykanu, Japonii, RFN i „trzech marionetek indochińskich”.
W expose’ sejmowym premier rządu polskiego w kwietniu 1956 r. podkreślił, że Polska chce „jak najaktywniej współuczestniczyć w procesie kształtowania stosunków międzynarodowych na płaszczyźnie pokojowego współistnienia. Dlatego gotowi jesteśmy zacieśnić stosunki gospodarcze i kulturalne ze wszystkimi krajami, dążąc do usunięcia dyskryminacji w stosunkach handlowych. Chcemy, by połączyły nas wszechstronne więzy wymiany gospodarczej, coraz żywsza wymiana kulturalna, współpraca na polu nauki, sztuki, by pogłębiała się wzajemna znajomość naszych krajów, ich urządzeń socjalnych, zdobyczy technicznych, osiągnięć we wszystkich dziedzinach życia[1].
W związku z wypadkami poznańskimi w czerwcu 1956 r. na Zachodzie ostro krytykowano represyjne posunięcia władz polskich. Placówki polskie za granicą otrzymały polecenie z centrali, aby reagować na tę kampanię, notować nieścisłości i wyjaśniać rzeczywiste tło zajść, liczbę ofiar itp. Zalecano także podkreślać, że proces demokratyzacji życia w Polsce będzie kontynuowany. Zalecano placówkom, aby starały się o umieszczenie w prasie listów i artykułów wyjaśniających stanowisko Polski[2]. Jednak wydarzenia lat 1955 i 1956 wykraczają poza ramy czasowe niniejszego opracowania.
Struktura niniejszej książki jest chronologiczno-problemowa. Część pierwsza obejmuje końcówkę roku 1947, po ucieczce Stanisława Mikołajczyka z Polski, przy pomocy ambasady Stanów Zjednoczonych w Warszawie, oraz wydarzenia roku 1948 i 1949, przedstawione w płaszczyźnie politycznej, gospodarczej, kulturalno-naukowej oraz polonijnej. Część druga książki przedstawia stosunki polsko-amerykańskie w tych samych płaszczyznach w latach 1950-1954. Dlaczego rok 1954? Bowiem do tego roku miałem dostęp do odtajnionych archiwów dyplomatycznych Departamentu Stanu, a intencją moją było napisanie książki o stosunkach polsko-amerykańskich, opartej na źródłach z pierwszej ręki. Źródła te to m.in. szyfrogramy, telegramy, aeorogramy, instrukcje, studia, ekspertyzy, memoranda, raporty, raporty specjalne, tłumaczenia, oficjalna i nieoficjalna korespondencja między różnymi osobistościami politycznymi, a także między różnymi instytucjami publicznymi.

Źródła archiwalne MSZ w przypisach oznaczone są skróconym zapisem. Ów skrócony zapis np. AMSZ, Z6. T1385. W89. powinien być odczytany następująco: Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Zespół 6, Teczka 1385, wiązka 89.

  1. „Trybuna Ludu”, 24 kwietnia 1956.
  2. AMSZ, ZD. W50. T644.