Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/45

Ta strona została przepisana.

opinię, że niewiele mogą zrobić na rzecz poprawy stosunków polsko-amerykańskich „póki nie dokona się zmiana w stosunkach radziecko-amerykańskich”. Raport ambasady podkreślał, że w codziennych kontaktach czołowi politycy polscy „demonstrowali pewną dozę przyjaźni i szacunku” dla Stanów Zjednoczonych, ale nie znajdowało to większego przełożenia na rozwiązanie problemów, co zdaniem Ambasady potwierdza tezę, że nie byli oni panami w swoim domu[1].
W dorocznym raporcie Ambasdy USA w Warszawie datowanym 24 marca 1950 r. w następujących słowach oceniono sytuację polityczną w Polsce w całym 1949 r.: „Rok 1949 był o historycznym znaczeniu dla Polski. W połowie obecnego stulecia szkoleni w Moskwie przywódcy Nowej Polski osiągnęli swoje cele zapewniając w Polsce hegemonię radziecką. Osiągnięto to poprzez zjednoczenia partii politycznych co umocniło partyjną kontrolę nad związkami zawodowymi i nad społeczeństwem polskim. Kontrola kremlowskich komunistów. Czystki i publiczne procesy o charakterze zastraszającym przyspieszyły proces zaciśnięcia kontroli. Kościół stał się przedmiotem ataku ze strony rządu. Jednak Polacy pozostali wierni swej wierze. Kolektywizacja rolnictwa pozostała wyeliminowana ze sceny lokalnej i niewielka grupa cudzoziemców, która pozostała była świadomie i systematycznie izolowana. Szczytem podporządkowania Polski było mianowanie oficjalnego radzieckiego „opiekuna”, byłego marszałka radzieckiego Rokossowskiego marszałkiem Polski, głównodowodzącym polskimi siłami zbrojnymi i ministrem obrony narodowej. W ten sposób zakończył się okres radzieckiej kontroli z ukrycia. Od tej chwili większość Polaków będzie musiała znaleźć pocieszenie w pierwszych słowach hymnu narodowego: „Jeszcze Polska nie zginęła póki my żyjemy”.
W sferze intelektualnej Polska znalazła się nawet pod silniejszą hegemonią radziecką Umocniły się stosunki Polski z innymi krajami satelickimi, szczególnie z Czechosłowacją. Mimo to Polska podpisała w ciągu tego roku porozumienie handlowe z krajami zachodnimi, np. z Wielką Brytanią. W ten sposób Polska starała się przezwyciężyć zaostrzające się restrykcje aby uzyskać dostęp do towarów, które są niedostępne u wschodnich sąsiadów. Osiągnięto wyraźny postęp w pojednaniu polsko-wschodnioniemieckim. Z drugiej jednak strony stosunki z zachodnimi krajami pogorszyły się. Najlepszym tego przykładem są stosunki z Francją które w końcu roku znalazły się na krawędzi zerwania”[2].

W dorocznym raporcie ambasady amerykańskiej oceniającym stosunki polsko-amerykańskie w 1949 r. porównano stosunki te do długiego małżeństwa, które zdaje sobie sprawę, że jednym rozwiązaniem ich problemów jest rozwód, ale żadna ze stron nie chce doprowadzić do zerwania. „Od czasu do czasu pojawiają się incydenty, ale

  1. Central Files: 748.00/3-2450. UPA Reel 1.
  2. Central Files: 748.00/3-2450. UPA Reel 1.