stosunków państwo-kościół oraz na temat polskiej sceny politycznej”. Ambasada równocześnie przypomina, że jakakolwiek praca w ONZ dla prałata Kaczyńskiego wymagałaby zgody rządu polskiego[1].
Pracownicy ambasady odbywali regularnie rozmowy z innymi biskupami, np. z kardynałem Adamem Sapiehą Zygmuntem Choromińskim. Kardynał Sapieha np. w rozmowie z radcą ambasady amerykańskiej Cecilem B. Lyon’em 19 marca 1949 r. powiedział, że wojna nie jest jedynym rozwiązaniem problemu komunizmu. W miarę upływu czasu mogą się zmieniać warunki, ale Pakt Atlantycki jest wielkim zwiastunem nadziei[2]. W czasie spotkania z C. H. Hallem, drugim sekretarzem ambasady amerykańskiej 10 grudnia 1949 r. kardynał Sapieha zachęcał ambasadę do utrzymania kontaktów z prymasem Wyszyńskim i biskupami. Prosił również ambasadę USA o stałe dostawy określonych książek i czasopism[3].
W raporcie za miesiąc listopad 1948 r. ambasada informowała, że stosunki państwo-kościół osiągnęły największy kryzys w ciągu całego okresu powojennego. Kościołowi zabrano kilka obiektów, prześladowano kościelne organizacje młodzieżowe, obcięto subsydia dla „Caritasu”, zaostrzono cenzurę wobec prasy katolickiej. Zagrożono nacjonalizacją katolickim szpitalom. Ambasada powołując się na „własne kontakty z Kościołem” informowała, że hierarchia kościelna zamierza zdecydowanie przeciwstawić się tej zaostrzonej polityce ze strony władz[4].
W związku z nominacją biskupa diecezji lubawskiej Stefana Wyszyńskiego na prymasa polski 6 stycznia 1949 r. ambasada amerykańska przekazała swoją opinię o nim do Waszyngtonu jako „młodego i agresywnego prałata, znanego w Polsce z powodu jego zainteresowań socjalistycznych oraz sprawami pracy i związków zawodowych. Ambasada przewidywała, że Stefan Wyszyński „będzie bronił stanowiska Kościoła poprzez pozytywne oświadczenia i działania w sferze społecznej i ekonomicznej”[5]. W innej depeszy ambasada określała prymasa Wyszyńskiego jako człowieka „inteligentnego i energicznego”[6].
Ambasador Gallman 6 kwietnia 1949 r. w depeszy do Departamentu Stanu informował, że rządowa propaganda próbuje łączyć hierarchię Kościoła „z anglo-amerykańskim imperializmem” dlatego zalecał, aby „Głos Ameryki” postępował ostrożnie w propagowaniu problemów Kościoła w Polsce by nie narażać „hierarchii na oskar-
