Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/70

rozstrzygane kanałami dyplomatycznymi. W nocie oceniano, że ok. 20 tysięcy osób zamieszkałych w Polsce zgłasza roszczenia do obywatelstwa amerykańskiego. Rozmowy w sprawie powołania komisji mieszanej rozpoczęły się w Warszawie w grudniu 1946 r. i zakończyły się utworzeniem komisji wspólnej w czerwcu 1947 r. Zadaniem komisji było zebranie odpowiednich danych i opracowanie zaleceń dla rządów celem podjęcia odpowiedniej decyzji.
 Amerykanie mieli nadzieję, że powołując taką komisję uzyskają dostęp do osób aresztowanych, które twierdzą że są obywatelami Stanów Zjednoczonych. Tego celu strona amerykańska nie osiągnęła. Problem polegał na tym, że obydwa kraje rościły sobie wyłączne prawo do określenia narodowości i obywatelstwa. W rezultacie komisja mieszana nie była w stanie określić obywatelstwa amerykańskiego i będzie energicznie nastawała na swoje prawa w tym względzie jak i na prawo do opieki nad pretendentami do obywatelstwa amerykańskiego znajdującymi się w areszcie.
 Departament Stanu ogłosił 25 maja 1948 r. komunikat, w którym zarzucił Rządowi Polskiemu uniemożliwienie prac amerykańsko-polskiej Komisji Mieszanej dla spraw obywatelstwa i przy okazji przedstawił fakty i okoliczności związane z tą sprawą w sposób niezgodny z prawdziwym stanem rzeczy, a nadto użył tego komunikatu by nastraszyć Amerykanów polskiego pochodzenia przed wyjazdem do Polski.
 Straszenie obywateli amerykańskich pochodzenia polskiego było pozbawione jakichkolwiek podstaw, ponieważ między obu rządami nie było nigdy żadnej kwestii odnośnie obywatelstwa amerykańskiego osób przyjeżdżających ze Stanów Zjednoczonych z paszportami amerykańskimi wizowanymi przez polskie urzędy konsularne. Władze polskie miały więc podstawy, by interpretować to jako jeszcze jeden krok mający na celu utrudnienie Polakom, obywatelom Stanów Zjednoczonych kontaktu z Polską.
 Ponadto Departament Stanu twierdził, że jakoby spór dotyczył ok. 20 000 osób, podczas gdy w rzeczywistości obejmował kilkadziesiąt osób.
 Amerykanie operowali cyfrą 17 442 osób, które 1 października 1948 r. ubiegały się o powrót do Stanów Zjednoczonych. Liczbę tę m.in. wymienił sekretarz stanu D. Acheson. Zdaniem władz polskich liczba ta jest całkowicie błędna i obliczona na zdezorientowanie opinii publicznej. Jeżeli chodzi o liczbę osób, które często w nieświadomości przypisów prawnych zwróciły się do władz polskich o zbadanie ich roszczeń do obywatelstwa amerykańskiego. Liczba ich od 1 stycznia 1948 r. tj. od chwili powołania Biura Rejestracji Cudzoziemców do 1 września 1949 r. wyniosła 8 034, a nie 17 442 jak utrzymał D. Acheson. Znaczna ilość tych podań odrzucona była we wstępnych badaniach, nie tylko przez władze polskie, ale również przez konsulaty USA w Polsce. Te ostatnie odrzucały znaczną ilość wniosków po stwierdzeniu, że petent nie posiadał nigdy obywatelstwa amerykańskiego, albo straciły to obywatelstwo we-