Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/88

Ta strona została przepisana.

tzw. kułaków. Powołując się na „wiarygodne źródła ambasady donosiła, że władze polskie wydały instrukcje zawierające działania na rzecz tworzenia spółdzielni produkcyjnych na wsi, co stoi w sprzeczności z polityką zalecaną przez Kominform[1].
W miesięcznym raporcie ze stycznia 1949 r. ambasada oceniała, że mimo zacieśniającej się więzi między Polską i resztą państw bloku radzieckiego, rząd polski będzie dążyć do wzrostu handlu z krajami Europy Zachodniej w celu zrealizowania założeń Planu Trzyletniego i Sześcioletniego[2].
W lecie 1449 r. ambasador Gallman udał się na konsultacje do Departamentu Stanu oraz na urlop. Przed wyjazdem zgłosił się 20 lipca 1949 r. do S. Wierbłowskiego w MSZ celem omówienia różnych spraw dotyczących stosunków bilateralnych. Wierbłowski poruszył przede wszystkim problemy gospodarcze. Skarżył się na dyskryminację udzielenia licencji dla naszego importu z USA. Stany Zjednoczone — powiedział Wierbłowski — nie udzieliły licencji na 64 tranzakcje, z tego 22 były częściowo lub całkowicie opłacone. W szczególności Wierbłowski podkreślił znaczenie odnowy udzielania licencji a) na urządzenia do stalowni wartości 3,5 mln dol. z czego 2,5 mln Polska już zaliczkowała, b) na łożyska kulkowe, c) na części zamienne dla traktorów amerykańskich otrzymanych z darów w ramach UNRRA. Wierbłowski zwrócił uwagę ambasadora na niepokojący spadek importu polskiego wskutek amerykańskich posunięć dyskryminacyjnych i przytoczył konkretne liczby. W 1949 r. zaledwie 5,1 mln dol.
W odpowiedzi Gallman tłumaczył się, że odmowa udzielenia licencji wynika z braku niektórych towarów oraz priorytetowego traktowania przez Waszyngton krajów objętych planem Marshalla, a także ze względów strategicznych, politycznych. Sprawę zaliczek „uwięzionych w urządzeniach dla stalowni” uznał za szczególnie „złośliwy problem”. Przyrzekł, że w Waszyngtonie wspólnie z Winiewiczem będzie starał się znaleźć wspólne rozwiązanie, aby Polska mogła odzyskać swoje pieniądze[3].

Stany Zjednoczone, które podporządkowały handel ze Wschodem celom swojej strategii politycznej wprowadziły ścisłą kontrolą polityczną nad handlem z ZSRR i Europą Wschodnią i niechętnym okiem patrzyły na Europę Zachodnią jeżeli ta rozwijała stosunki gospodarcze z blokiem radzieckim. Tak np. kiedy 14 stycznia 1949 r. Polska i Wielka Brytania zawarły w Warszawie pięcioletnią umowę przewidującą znaczny wzrost obrotów handlowych wskutek nacisków Waszyngtonu Wielka Brytania ograniczyła zakres tego porozumienia[4].

  1. Central Files: 860C.5034/4-948. UPA Reel 26.
  2. Central Files: 860C.61/10-3048. UPA Reel 26.
  3. AMSZ, Z9. T7. W1.
  4. Lubomir Zyblikiewicz, Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytani wobec Polski, 1944-1949, Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 363.