Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/92

Ta strona została przepisana.
C. DŁUGI NIEGWARANTOWANE — 3,7 MLN DOL.

Według danych Foreign Bondholders Protective Council z roku 1944 na rynku amerykańskim znajdowały się niegwarantowane przez Skarb Państwa obligacje następujących przedsiębiorstw:
a) Spółki Akcyjnej Escheibler i Grohman — 1 mln dol.
b) Państwowy Fundusz Drogowy — 0,2 mln dol.
c) Silesian American Corporation — 2,5 mln dol.
W wykazie Długów i Gwarancji Państwa suma 0,2 mln dol. (Państwowy Fundusz Drogowy) widniała jako dług gwarantowany.

Odszkodowania za nacjonalizację

Sprawę podpisania umowy kompensacyjnej strona amerykańska podnosiła od czasu decyzji o nacjonalizacji 3 stycznia 1946 r. do 15 marca 1948 r. Później jednak Amerykanie powołując się na trudności natury formalnej odwlekali przez pewien czas sprawę podpisania umowy o odszkodowaniach.
W 1948 r. ożyła ciągnąca się od 1946 r. sprawa umowy kompensacyjnej za mienie amerykańskie znacjonalizowane w Polsce w myśl ustawy z 3 stycznia 1946 r. Sprawa ta rzutowała wyraźnie na całokształt stosunków gospodarczych polsko-amerykańskich. Przynajmniej do tego dążyła wyraźnie strona amerykańska uzależniając rozwój stosunków handlowych od uregulowania tej kwestii. Amerykanie podnieśli sprawę odszkodowań za nacjonalizację, zwłaszcza, że Polska osiągnęła porozumienie w tych sprawach z Anglią i Francją. Ambasador Winiewicz otrzymał instrukcje, aby powiadomił Departament Stanu, że Polska jest gotowa podpisać umowę, o ile rząd Stanów Zjednoczonych w swej wprowadzonej 1 marca 1948 r. polityce licencji wywozowych nie będzie stawiał przeszkód w eksporcie do Polski:
a) towarów zakupionych z pozostającej reszty pożyczki Export-Import Banku, b) urządzeń dla stalowni (slabbing-blooming), zamówionych jeszcze w 1947 r. i spłaconych w ratach bieżących, c) szeregu towarów zakupionych przez firmę Polasco.
Ustalono równocześnie, że przed załatwieniem wspomnianych licencji eksportowych Polska nie rozpocznie także negocjowania zagadnienia spłaty lend-leasu, które Amerykanie proponowali w grudniu 1947 r. załatwić w taki sposób, że Polska umową podobną do zawartych z innymi państwami alianckimi zobowiąże się zapłacić sumę 125 mln złotych przeznaczonych dla ambasady amerykańskiej w Warszawie.
Wyposażony w takiej instytucji w Warszawie Winiewicz powrócił wiosną 1948 r. do Waszyngtonu: 2 kwietnia odbył rozmowę z dyrektorem Wydziału Europejskiego w Departamencie Stanu Llewellyn Thompsonem, a 9 kwietnia z podsekretarzem stanu