Strona:Zarys dziejów miasta Tczewa.djvu/14

mek książęcy, leżący nad Wisłą, od południa odgradzała je głęboka parowa, którą nieco pogłębić było trzeba, by połączyć ją z korytem Wisły, od północy druga parowa mniejsza taksamo została pogłębiona, tylko od zachodu dostęp był wolny i z tej strony można się było dostać do wnętrza miasta. Dokoła miasta wyrósł w kilku latach mur drewniany, bardzo prymitywny. Belki dość znacznej długości spuszczono w małych odstępach na brzegach pagórku nad parowami pionowo w ziemię, wypełniając wolną przestrzeń z wewnątrz poziomemi belkami, by ziemia się nie usuwała. Kościół już stał, wykreślono ulice, podzielono cały obszar na małe, równe działki-area, na których pierwsi osadnicy zbudowali sobie swoje domostwa.
 Rozkład domów poszczególnych, a przedewszystkiem ratusza był zdaje się początkowo nieco inny, zanim za czasów krzyżackich ostatcznie się utrwalił. Cmentarz rozciągał się dalej na południe, aż do dzisiejszego rynku, a ratusz znajdował się w rogu rynku. Podobny rynek mają Lubeka, Wismar, Rostoka, Stralsund i Gryfja oraz Brunswig stare miasto. Ponieważ pierwsi osadnicy przybyli z Lubeki i Brunswigu, słusznie przypuszczamy, że zbudowali miasto na wzór ojczystych swoich miast. Nie należy przypuszczać, że wszystkie działki były odrazu zabudowane, stało się to może o wiele później, może dopiero za czasów krzyżackich. P-g Petonga zabudowano początkowo ulicę Mickiewicza, ul. Krótką, południową stronę rynku oraz ul. Podgórną. Zachodnią i wschodnią cześć rynku zabudowano później nieco bezplanowo do głębokości 32 wzgl. 34 metrów, gdyż działki te rozmiarami swojemi nie są podobne do innych. Początkowo zabudowano 53 działek obywatelskich, z których każda miała po jednej włóce, kościół zaś trzy. Każda włóka tczewska zawierała dowodnie od wieku 16-go, a przypuszczalnie od najdawniejszych czasów 21 morgów i 41 węzłów miary chełmińskiej w 6 częściach, z których 5 części znajdowało się w obrębie starego pastwiska, zaś 6-ta cześć zawierająca po 6 morgów nad granicą Prątnicką. Ów podział pól miejskich na 56 równych działek wytłómaczyć można tylko tem, że przy założeniu miasta było tyleż równouprawnionych działek bez względu na to, czy czasu Sambora podzielono tylko bliżej leżące 56 sztuk wąskich parcel każdą po 3 morgi 220 węzłów kw., czy też i dalsze włóki. O ile to przypuszczenie odpowiada prawdzie, ilość osadników nie przekraczała liczby 300 dusz.