Patronem kościoła ewangielickiego zwanego na pamiątkę pierwszej kaplicy kościołem św. Jerzego jest gmina miejska. Z ramienia miasta zasiada w zarządzie kościelnym członek magistratu, miasto powołuje nowego proboszcza oraz płaci mu rocznie 26 korcy żyta.
Niektórzy kaznodzieje ewangieliccy odznaczyli się jako mówcy kościelni i historycy. Tak Dyonizy, Runau, Henryk Richter i Jan Henryk Schneider. [1]
Dzwonów posiadał kościół ewang. trzy, które ulał roku 1908 Schilling w Apoldzie. W r. 1917 zostały dwa większe dzwony zabrane na cele wojenne. Dziś gmina jednym się posługuje. [2]
∗ ∗
∗ |
Wracając do końca wieku 16-go, do czasów po pożarze miasta, poświęcimy słów kilka ratuszowi. Pierwotny ratusz, zbudowany za czasów krzyżackich podług wzoru ratusza gniewskiego, jak podaje B. Schmid, posiadał dwa skrzydła prostopadłe do głównego budynku, mającego kierunek północno-południowy. Był to średniowieczny ratusz kupiecki, w którym koncentrował się handel oraz sprzedaż wyrobów poszczególnych cechów. Na parterze znajdowały się znane nam ławy kupieckie i rzemieślnicze, na piętrze sala obywatelska oraz częściowo także ławy targowe. W sąsiednim Gniewie jeszcze dzisiaj widzieć możemy na dziedzińcu ratuszowym ławy rzeźnickie.[3] Winryk z Kniprody, dając miastu wszelki czynsz wewnątrz miasta, miał na myśli ten właśnie czynsz od ław kramnych.
Odbudowa ratuszu w r. 1578 i 79 nastąpiła w rozmiarach skromniejszych. Główną przyczyną była tu może niezamożność obywateli, którzy majątki swoje potracili. Prośba rajców miejskich skierowana do Gdańszczan, by na zjeździe stanów pruskich w Grudziądzu wyjednali dla biednego Tczewa pomoc i zasiłek na wybudowanie kilku gmachów publicznych, nie odniosła skutku.[4] Trzeba było budowlę dostosować do własnej zamożności, dlatego też skromny był gmach, który stał na rynku do r. 1916. Na ławy oczywiście miejsca nie było, na to ratusz był za mały, zwłaszcza, że z biegiem czasu i więcej ubikacji trzeba było na biura. Kupcy, rzemieślnicy i kra-
- ↑ Spis ich dokładny podaje Schultz. Str. 125.
- ↑ R. T. N. 33. str. 382. Autor mylnie podaje, jakoby dzwony zabrane zastąpione zostały nowemi, ulanemi ze stali.
- ↑ ZWG. 1916 nr. 4.
- ↑ Listy 1578.
Dnia 24 kwietnia 1578 r. proszą rajcy Gdańszczan, by na następnym zjeździe stanów pruskich w Grudziądzu (8 maja) zechciał um eine Huelfe und Zulage diesem verdorbenen Staedlein zum besten bei den Staenden diser Lande anhalten, gdyż chcą kilka budynków publicznych zniszczonych przez pożar odbudować
