Strona:Zdroje Raduni.djvu/11

—   5   —

rów obszaru), przepływa w południowym kierunku jezioro Węgorzyno przy Suleczynie. Do zdrojów jej należy jeszcze wielkie jezioro Mółsz, mające około 770 hektarami obszaru, i jezioro Żukówko. Nareszcie bierze jeszcze w powiecie kartuskim początek przypływ Wierzycy, mianowicie Wietcisa (Fietze), wychodząca z jeziora Przywidza.
 Wszystkie te rzeki i ruczaje, w ciasnych naogół brzegach płynące, mają we wszystkich niemal częściach spadek bardzo bystry. Radunia naprzykład w swym biegu od Ostrzyc do Żukowa na długości 35 kilometrów ma spadek około 64 metrów. Stołpa, jej przypływ z lewej strony, na przestrzeni 15 kilometrów od Kartuz do Żukowa, ma spadek 91 metrów, podczas gdy Łeba od Borzestowskiego jeziora aż do granicy powiatu przy Mileszewie, w ciągu 13 kilometrów spada 53 metry.
 Wierzchnie warstwy ziemne są utworem dyluwialnym. W ogólności znajduje się w częściach północnej i wschodniej, obejmującej wody Raduni i Łeby, przeważnie gleba gliniasta z piaskiem zmieszana; w południowej zaś części i około Stołpy grunt jest piaszczysty i żwirowaty. Jednakowoż niema większych przestrzeni z jednakową glebą, przeciwnie w każdej części powiatu wszelkie rodzaje ziemi znajdują się obok siebie. Wyjątek tworzy jednostajny pas piasku od południowego końca jeziora Raduńskiego aż do granicy bytowskiej, dalej ze szczerego piasku składające się wzgórze na granicy zachodniej od słupskiego powiatu do jeziora Mółszu i północne wzgórza nad Łebą, gdzie znowu bez wyjątku gleba jest gliniasta. W dolinach i na wyższych stokach wzgórz znajdujemy także margiel wapienny.
 Wielkie obszary powiatu są formalnie zasiane kamieniami mniejszymi i większymi, najbardziej na borach koło Kartuz, przy Pręgowie, Mściszewicach, Węsiorach. Kamienie te są granitowe, wyjątkowo znajduje się i wapień. Dużo jeszcze napotyka się trzęsawisk i bagien, (resztek jezior), a pochodzący z nich doskonały torf służy na materyał opałowy.
 Klimat jest dosyć surowy z powodu wysokiego położenia powiatu i zimnych wiatrów wschodnich i północno-wschodnich, które, powstając wiosną z lodów topniejących na północy Bałtyku i śniegów Szwecyi, nawiedzają południowe wybrzeża morskie i niepowstrzy-