Strona:Zielinski Historia Polski-rozdzial1.djvu/030

w 1914 r. przy pomocy Polskiej Organizacji Narodowej) bądź błędem w kalkulacji politycznej, bądź odbiciem dążeń dalekich od „maksymalizmu”, przypisywanego Piłsudskiemu przez piłsudczykowską historiografię lat międzywojennych.
 Po akcie 5 listopada władze austriackie przekazały Legiony do dyspozycji Tymczasowej Rady Stanu i władz niemieckich. Pod tą nową władzą miały się one stać podstawą Polskiej Siły Zbrojnej, tworzonej z inicjatywy Beselera. Odmawiał on jednak uporczywie wszelkich ustępstw wobec żądań TRS i Piłsudskiego, dotyczących m. in. oparcia organizacji Polnische Wehrmacht na kadrach całkowicie podporządkowanej Piłsudskiemu Polskiej Organizacji Wojskowej. Dowództwo polskiej „armii narodowej” miało spoczywać w rękach niemieckich, co miało być podkreślone odpowiednim tekstem przysięgi wojskowej żołnierzy tej armii. Również w innych dziedzinach swej działalności Tymczasowa Rada Stanu dotkliwie odczuwała swój marionetkowy charakter. Wszystko to wytwarzało kryzys polityczny w obozie aktywistycznym. Pogłębił go w sposób istotny wybuch rewolucji lutowej w Rosji. W świetle przemian, jakie tam zachodziły, i stosunku rewolucji rosyjskiej do sprawy polskiej parodia niepodległości Polski „po niemiecku” tym bardziej rzucała się w oczy i tym większe wywoływała wzburzenie.
 Z chaosu i zamieszania politycznego, charakteryzującego postawy różnych ugrupowań obozu aktywistycznego w pierwszej połowie różnych ugrupowań obozu aktywistycznego w pierwszej połowie 1917 r, najwcześniej praktyczne wnioski polityczne wyciągnęła PPS oraz Piłsudski. W lutym 1917 r. zaczął się rozpadać Centralny Komitet Narodowy, m. in. wskutek faktycznego odsunięcia się odeń PPS. Na początku maja wycofała się ona oficjalnie z Tymczasowej Rady Stanu (choć jeszcze przez parę miesięcy jej przedstawiciel brał udział w pracach Rady).
 Na początku lipca to samo zrobiło Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” i Partia Niezawisłości Narodowej, a także Piłsudski. Równocześnie polecił on legionistom — zgodnie z powszechnie panującymi wśród nich nastrojami antyniemieckimi — aby odmówili złożenia przysięgi żołnierskiej, żądanej od nich przy włączeniu do Polskiej Siły Zbrojnej. Tak też się stało. W odpowiedzi na ten „kryzys przysięgowy” władze okupacyjne internowały ich (byli to głównie legioniści z I i III Brygady) w Szczypiornie i Benjaminowie. II Brygada, składająca się przeważnie z żołnierzy obywateli Austro-Węgier, złożyła nową przysięgę i wróciła pod komendę austriacką; brała udział w walkach 1917 i 1918 r. jako tzw. Polski Korpus Posiłkowy pod dowództwem gen. Zygmunta Zielińskiego, przy którym pozostali m.in. płk Józef Haller, ppłk Michał Żymierski, mjr Włodzimierz Zagórski. Wkrótce potem Niemcy zastosowali represje wobec Piłsudskiego: wraz z jednym ze swych najbliższych współpracowników, płk. Kazimierzem Sosnkowskim, został on 22 lipca 1917 r. aresztowany i internowany w twierdzy Magdeburg.
 Z trudnej pod względem moralno-politycznym sytuacji, w jaką wmanewrował się Piłsudski przez współpracę z Tymczasową Radą Stanu i Niemcami w pracach organizacyjnych nad stworzeniem wysoce niepopularnej Polskiej Siły Zbrojnej, zdołał on raz jeszcze wyjść nie tylko obronną ręką, ale w gruncie rzeczy zyskać na autorytecie i popularności.