Strona:Zielinski Historia Polski-rozdzial6.djvu/004

Ta strona została przepisana.

i „Wyzwolenia” w 1924 r., w których wyniku powstały Z wiązek Chłopski i Niezależna Partia Chłopska, na początku 1926 r. wycofał się z „Wyzwolenia” jeden z najwybitniejszych jego działaczy, Jan Dąbski, pociągając za sobą kilkunastu innych posłów. Wyłoniło się stąd nowe ugrupowanie ludowe, pod nazwą Stronnictwa Chłopskiego, głoszące hasła znacznie bardziej radykalne niż „Wyzwolenie” (i tym bardziej niż „Piast”) oraz dysponujące dość poważną siłę w sejmie, a wkrótce i poważnymi wpływami w masach chłopskich niektórych części kraju.
Osłabienie pozycji rządu w związku z polityką Zdziechowskiego i ustąpieniem ministrów z PPS nie pozostawało bez wpływu na skrystalizowanie się decyzji Piłsudskiego w sprawie dokonania zamachu stanu. Pozycja jego stawała się z tygodnia na tydzień silniejsza i dogodniejsza. Miał on za sobą oddanych bez reszty wielu oficerów, często ciągle jeszcze na kluczowych stanowiskach, w tym również jak wspominaliśmy — ministra spraw wojskowych gen. L. Żeligowskiego. Sympatyzowało z Piłsudskim niemało czołowych działaczy PPS, jak Moraczewski, R. Jaworowski czy M. Malinowski. Miał swych zwolenników w „Wyzwoleniu” i w powstałym świeżo Stronnictwie Chłopskim. Mógł liczyć na przychylność w niektórych związkach zawodowych, w szczególności w Związku Zawodowym Kolejarzy, który zdolny był sparaliżować w razie potrzeby transport w kraju.
Niezależnie od tego szukał też poparcia poważnych i wpływowych kół wielkiej własności ziemskiej, zwłaszcza na kresach, która ciągle widziała w Piłsudskim czołowego eksponenta polityki wschodniej, a także przeciwnika nazbyt radykalnej reformy rolnej i w ogóle głębiej sięgających reform społecznych.

33. Gabinet Witosa, ostatni rząd polski przed zamachem majowym Piłsudskiego