Strona:Zielinski Historia Polski-rozdzial6.djvu/021

Ta strona została przepisana.

widzenia jej dywersyjne wysiłki w innych stronnictwach i organizacjach nie zawsze przynosiły oczekiwane owoce. Nadal brakowało jej w społeczeństwie szerszego zaplecza organizacyjno-politycznego. Stosunkowo największą siłą, która bez zastrzeżeń popierała rządy pomajowe, był Związek Strzelecki, ale była to organizacja o charakterze paramilitarnym, a nie partia polityczna.

Pierwsze wybory pod sanacyjną
kontrolą

Brak wyraźnego zaplecza organizacyjno-politycznego wywoływał niepokój w kołach piłsudczykowskich, zwłaszcza że zbliżały się wybory. W tej sytuacji Walery Sławek przystąpił do organizowania tzw. Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) pod hasłem „pracy dla państwa według wskazań Marszałka”. W skład tego swoistego tworu politycznego, pozbawionego wyraźnego programu, jak też struktury organizacyjnej normalnej partii politycznej, ściągano różnego rodzaju grupy i grupki polityczne (a także pojedynczych działaczy) z istniejących partii politycznych oraz bezpartyjnych. Przede wszystkim jednak wywierano presję na masy urzędników państwowych, aby tymi środkami uczynić z nich klientelę wyborczą dla „jedynki” (taki numer nosiła we wszystkich okręgach lista BBWR). Rząd i ówczesny minister skarbu Czechowicz posunęli się do tego, że (na osobiste żądanie Piłsudskiego) wyasygnowano około 8 mln zł z funduszów państwowych na agitację i walkę wyborczą BBWR. Rzecz nie sprowadzała się zresztą tylko do owych 8 mln na wybory, lecz obejmowała również oskarżenie o liczne tzw. przekroczenia budżetowe, czyli wydatki nie przewidziane w uchwalonym przez sejm budżecie, sięgające 560 mln złotych, tj. blisko 30% uchwalonego przez sejm budżetu.
Po rozwiązaniu dotychczasowego sejmu (listopad 1927 r.) nowe wybory odbyły się 4 marca 1928 r. do sejmu i 11 marca do senatu. Niezależnie od wspomnianych już wyżej nieprawidłowości przedwyborczych, nie brakowało ich również w toku samych wyborów (unieważnianie list kandydatów opozycji, przekazywanie akt wyborczych do komisji przez policję lub starostwa” dopisywanie głosów do listy BBWR itp.).
Frekwencja wyborcza była wysoka — w wyborach sejmowych uczestniczyło przeszło 78% uprawnionych. Kandydaci BBWR oraz paru zbliżonych grupek politycznych zdobyli razem zaledwie 25,1 % głosów. Duże straty poniosły ugrupowania prawicy i centrum, które uzyskały wspólnie niecałe 19% głosów. Natomiast na ogół sukcesem zakończyły się wybory dla list lewicy, które zgromadziły prawie 30% głosów (w tym PPS 13,1% i komuniści 2, 5%) oraz list mniejszości narodowych, które zdobyły ogółem prawie 24% głosów.
Należy jednak zwrócić uwagę, że za pomocą różnych manewrów liczba mandatów przydzielonych w sejmie klubowi BBWR (i zbliżonym) wynosiła — na ogólną liczbę posłów w sejmie 444 — aż 122, tj. prawie 30%, gdy tym-