7
|
rozdział
siódmy |
Rok 1929 przyniósł szereg zjawisk zapowiadających daleko idące zmiany w życiu politycznym i gospodarczym kraju. Już w pierwszych latach rządów pomajowych zarysowały się dość wyraźnie tendencje do ograniczenia swobód demokratycznych, rozbicia różnymi środkami opozycji przeciw nowemu rządowi, a przede wszystkim ograniczenia roli i znaczenia sejmu. Stosunkowo krótki okres działalności tych rządów nie dawał jednak jeszcze dostatecznych podstaw do wyczerpania kredytu zaufania i nadziei, jakie towarzyszyły im w chwili ich powstania. Stosunkowo pomyślne położenie gospodarcze neutralizowało w dużej mierze narastające tu i ówdzie nastroje oporu i protestu przeciwko nowemu systemowi.
W tej sytuacji rządy pomajowe były w możności przezwyciężać rodzące się konflikty bez uciekania się do środków drastycznych i potrafiły zachować jeszcze oblicze dość liberalne. Lata 1926-1929 można więc uważać za okres w pewnym sensie przejściowy między czasami rządów parlamentarno-demokratycznych, poprzedzających przewrót majowy, a czasami wprowadzania autorytarnej formy rządów, zapoczątkowanej w latach 1929-1930.
W kwietniu 1929 r., w obliczu silnego zaognienia w stosunkach między rządem i sejmem, Piłsudski zdecydował się na porzucenie pozorów liczenia się w jakiejś mierze z sejmem, czego rzecznikiem był dotychczasowy premier Kazimierz Bartel. Utworzony został nowy rząd, na którego czele stanął major Kazimierz Świtalski. W skład jego wchodzili nadal sam Piłsudski (sprawy wojskowe) oraz m. in. gen. Felicjan Sławoj Składkowski (sprawy wewnętrzne), August Zaleski (sprawy zagraniczne), silnie atakowany przez opozycję Stanisław Car (sprawiedliwość), Eugeniusz Kwiatkowski (przemysł i handel), Jędrzej Moraczewski, usunięty już z PPS (roboty publiczne), a następnie trzech pułkowników: Aleksander Prystor, Ignacy Boerner i Ignacy Matuszewski. Na 14 tek ministerial-
